I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
CHO MÙA THI
Em nghe không, những hoà thanh kì diệu
Một mùa thi lại đứng đợi trước thềm
Mắt em đó và môi mùa hạ đỏ
Tháng Năm ngực đầy rực rỡ ước mơ.
Ngọn đèn nào cháy suốt những canh khuya
Mồ hôi mùa hạ rơi nhoè trang vở
Bình yên đấy và cũng nồng nàn đấy
Cả những nhọc nhằn thầm lặng cháy trong em.
Ve lột xác mỗi mùa và day dứt thêm
Treo âm thanh vào nỗi buồn thiếu nữ
Loài hoa đỏ cứ đầy thêm mắt lửa
Em ngày mai rồi sẽ khác ngày xưa?
Mỗi lớp học trò đi nói gì với thầy cô
Ngân ngấn mắt, rưng rưng bàn chân bước
Chiếc bảng đen, chỗ ngồi rưng rưng nhắc
Bài thơ rưng rưng khóc ở ngăn bàn.
Tháng Năm nói mùa dâng tràn nắng gió
Lo toan kề sau màu áo học trò
Ngọn đèn khuya đổ mồ hôi xuống vở
Tháng Năm thở dài đêm ngắn dần đi.
Bình minh nào hát bài ca chia li
Ở phía trước những con đường xa mãi
Ve và phượng và tháng Năm ngủ lại
Ngày hôm qua gối đầu lên ngày mai…
(Bình Nguyên Trang, in trong Văn học và Tuổi trẻ số 5+6 (308+309) năm 2014, NXB Giáo dục, tr.77)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản trên. Căn cứ vào đặc điểm, dấu hiệu nào em xác định như vậy?
Câu 2. Chỉ ra hình ảnh báo hiệu mùa hè về ở khổ thơ thứ ba.
Câu 3. Hình ảnh “Ngọn đèn nào cháy suốt những canh khuya / Mồ hôi mùa hạ rơi nhoè trang vở” giúp em hiểu gì về tinh thần học tập của học trò trong mùa thi?
Câu 4. Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp điệp từ “rưng rưng” trong khổ thơ:
“Mỗi lớp học trò đi nói gì với thầy cô
Ngân ngấn mắt, rưng rưng bàn chân bước
Chiếc bảng đen, chỗ ngồi rưng rưng nhắc
Bài thơ rưng rưng khóc ở ngăn bàn“
Câu 5. Từ ý nghĩa văn bản, em hãy chia sẻ với thầy cô hoặc bạn bè điều ý nghĩa nhất mà em mang theo khi rời xa mái trường, đồng thời giải thích vì sao đó là điều em trân trọng đối với em.
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích, cảm nhận nội dung chủ đề và một vài nét đặc sắc nghệ thuật trong hai khổ thơ cuối của văn bản Cho mùa thi (nhà thơ Bình Nguyên Trang) ở phần Đọc hiểu.
Tháng Năm nói mùa dâng tràn nắng gió
Lo toan kề sau màu áo học trò
Ngọn đèn khuya đổ mồ hôi xuống vở
Tháng Năm thở dài đêm ngắn dần đi.
Bình minh nào hát bài ca chia li
Ở phía trước những con đường xa mãi
Ve và phượng và tháng Năm ngủ lại
Ngày hôm qua gối đầu lên ngày mai…
Câu 2. (4,0 điểm)
Hiện nay, một bộ phận bạn trẻ khi mắc lỗi thường chưa nhận thức được sai lầm của bản thân. Em hãy viết một bài văn nghị luận bày tỏ suy nghĩ về hiện tượng trên, đồng thời đề xuất những giải pháp nhằm giúp người trẻ biết nhận lỗi và sửa sai.
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản trên. Căn cứ vào đặc điểm, dấu hiệu nào em xác định như vậy?
– Bài thơ “Cho mùa thi” được viết theo thể thơ tự do .
– Căn cứ để xác định :
+ Số câu, số chữ trong từng dòng thơ không đều nhau .
+ Không bị gò bó theo niêm luật hay vần điệu chặt chẽ như thơ lục bát , thơ thất ngôn .
+ Cách ngắt nhịp linh hoạt , phù hợp với cảm xúc và ý tưởng tác giả muốn biểu đạt .
Câu 2. Chỉ ra hình ảnh báo hiệu mùa hè về ở khổ thơ thứ ba.
– Hình ảnh báo hiệu mùa hè về ở khổ thơ thứ ba là ” Hoa phượng nở đỏ rực ” ,
” Tiếng ve ngân vang rộn rã ” .
Câu 3. Hình ảnh “Ngọn đèn nào cháy suốt những canh khuya / Mồ hôi mùa hạ rơi nhoè trang vở” giúp em hiểu gì về tinh thần học tập của học trò trong mùa thi?
– Học trò trong mùa thi có tinh thần học tập chăm chỉ, bền bỉ .
– Các anh chị em chịu khó thức khuya dậy sớm , vượt qua nắng nóng , mệt nhọc để ôn luyện .
– Qua đó thể hiện ý chí , quyết tâm , nỗ lực không ngừng nhằm đạt kết quả tốt trong kì thi .
Câu 4. Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp điệp từ “rưng rưng” trong khổ thơ :
“ Mỗi lớp học trò đi nói gì với thầy cô
Ngân ngấn mắt, rưng rưng bàn chân bước
Chiếc bảng đen, chỗ ngồi rưng rưng nhắc
Bài thơ rưng rưng khóc ở ngăn bàn “ .
– Biện pháp điệp từ “ rưng rưng ” được sử dụng liên tiếp trong khổ thơ đã tạo hiệu quả nghệ thuật nổi bật :
+ Gợi cảm xúc bồi hồi , nghẹn ngào của học trò trong giờ phút chia tay thầy cô , mái trường .
+ Làm cho không gian , sự vật xung quanh như cũng thấm đẫm nỗi xúc động, từ bước chân , bảng đen , chỗ ngồi cho đến ngăn bàn .
+ Điệp từ khiến cảm xúc lan tỏa , dâng trào , day dứt , góp phần khắc họa sâu đậm tình cảm gắn bó của học trò với thầy cô , bạn bè và những kỉ niệm tuổi học trò .
Câu 5. Từ ý nghĩa văn bản, em hãy chia sẻ với thầy cô hoặc bạn bè điều ý nghĩa nhất mà em mang theo khi rời xa mái trường, đồng thời giải thích vì sao đó là điều em trân trọng đối với em.
Điều ý nghĩa nhất mà em mang theo khi rời xa mái trường chính là tình cảm gắn bó với thầy cô và bạn bè . Bởi lẽ , đó là những kỉ niệm trong sáng , hồn nhiên và quý giá nhất của thời thanh xuân . Thầy cô đã tận tình dạy dỗ , dìu dắt em nên người ; bạn bè đã cùng em chia sẻ bao niềm vui , nỗi buồn , cùng nhau học tập và trưởng thành . Chính những tình cảm ấy đã tiếp thêm cho em động lực , niềm tin để bước tiếp trên chặng đường phía trước . Đó cũng là hành trang tinh thần quý báu mà em luôn trân trọng và không bao giờ quên .