Đề bài: Để đất nước có được nền hòa bình và phát triển như hôm nay, biết bao thế hệ cha anh đã không tiếc máu xương hy sinh vì độc lập, tự do. Dẫu vậy, họ vẫn để lại những giấc mơ còn dang dở: về một quốc gia hùng cường, một xã hội văn minh, tiến bộ; về một thế hệ biết giữ gìn bản sắc dân tộc và khát khao vươn ra thế giới. Trước di sản tinh thần thiêng liêng ấy, tuổi trẻ hôm nay nên tiếp nối những khát vọng chưa trọn của thế hệ đi trước, hay mạnh dạn theo đuổi lý tưởng và ước mơ cá nhân?
Hãy trình bày suy nghĩ của anh/chị về vấn đề trên.
* Dàn bài chi tiết
I. MỞ BÀI:
– Giới thiệu vấn đề: Đằng sau nền hòa bình và sự phát triển hôm nay là biết bao máu xương và sự hy sinh của lớp lớp cha anh đi trước. Họ không chỉ chiến đấu cho nền độc lập, mà còn gửi gắm vào tương lai những giấc mơ lớn lao về một đất nước tự cường, hội nhập, vươn mình ra thế giới.
– Dẫn vào vấn đề nghị luận: Trước những khát vọng còn dang dở của thế hệ đi trước, tuổi trẻ hôm nay nên tiếp nối và hiện thực hóa những giấc mơ ấy, hay nên theo đuổi lý tưởng, ước mơ, hoài bão cá nhân? Đó là vấn đề khiến mỗi bạn trẻ cần phải suy nghĩ sâu sắc và lựa chọn đúng đắn.
II. THÂN BÀI
1. Giải thích vấn đề
– “Những giấc mơ còn dang dở của thế hệ đi trước” là gì?
+ Là lý tưởng về một đất nước độc lập, giàu mạnh, dân chủ, văn minh.
+ Là mong muốn xây dựng một xã hội công bằng, văn minh, tiến bộ, đậm đà bản sắc dân tộc, không ngừng vươn lên hội nhập quốc tế, sánh vai với các cường quốc năm châu.
→ Những khát vọng này chưa thể trọn vẹn do hoàn cảnh lịch sử, chiến tranh, điều kiện vật chất và trình độ phát triển hạn chế.
– Thế nào là “lý tưởng và ước mơ cá nhân” của tuổi trẻ hôm nay?
+ Là khát vọng sống có ý nghĩa, được học tập, rèn luyện và theo đuổi đam mê.
+ Là khát vọng khẳng định bản thân, thành công trong sự nghiệp, đóng góp tích cực cho xã hội.
→ Lý tưởng ấy thể hiện qua việc học tập, khởi nghiệp, nghiên cứu khoa học, hoạt động nghệ thuật, thể thao, v.v.
⇒ Nhận định: Tuổi trẻ hôm nay, những chủ nhân của đất nước, cần tiếp nối “những giấc mơ còn dang dở của thế hệ đi trước” đồng thời “mạnh dạn theo đuổi lý tưởng và ước mơ cá nhân”. Việc tuổi trẻ biết hòa quyện, tiếp nối những giấc mơ chung của dân tộc với lý tưởng riêng của bản thân sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp, góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển bền vững của đất nước và xã hội.
2. Vì sao tuổi trẻ cần tiếp nối “những khát vọng còn dang dở của thế hệ đi trước”?
– Tuổi trẻ hôm nay cần ý thức sâu sắc về trách nhiệm tiếp nối những khát vọng lớn lao mà thế hệ cha anh đã để lại: giữ gìn nền hòa bình, độc lập dân tộc, xây dựng một đất nước phát triển, một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.
– Tiếp nối những khát vọng còn dang dở của thế hệ đi trước là trách nhiệm thiêng liêng của thế hệ sau. Thế hệ đi trước đã đánh đổi bằng máu xương để giành lấy hòa bình dân tộc – nền tảng cho tương lai dân tộc. Chúng ta có được cuộc sống tốt đẹp hôm nay là thành quả của lớp lớp người đi trước đã dày công bồi đắp mới có được. Mọi thành tựu hôm nay đều kế thừa những hy sinh và tầm nhìn của quá khứ. Nếu tuổi trẻ không tiếp nối, những nỗ lực trước đó sẽ trở nên vô nghĩa. Bởi vậy, người trẻ cần gìn giữ và phát triển những điều ấy. Không tiếp nối là đi ngược lại với tinh thần của dân tộc, phủ nhận quá khứ, sống vong ân bội nghĩa.
– Tiếp nối những giá trị và khát vọng của thế hệ đi trước không có nghĩa là tuổi trẻ phải máy móc, rập khuôn theo cách làm cũ mà thiếu sáng tạo. Trái lại, tuổi trẻ hoàn toàn có thể đổi mới tư duy, áp dụng phương pháp hiện đại, sáng tạo trong từng hành động, từng bước đi để phát huy hiệu quả cao nhất. Điều quan trọng là trong quá trình đổi mới ấy, họ vẫn giữ gìn và phát huy được những giá trị cốt lõi – đó là tinh thần yêu nước, trách nhiệm cộng đồng, sự trung thực và ý chí vươn lên. Sự đổi mới sáng tạo kết hợp với lòng kính trọng truyền thống sẽ tạo nên sức mạnh bền vững, giúp thế hệ trẻ không chỉ kế thừa mà còn làm giàu thêm di sản tinh thần của cha ông, đóng góp thiết thực vào sự phát triển của đất nước trong thời đại mới.
3. Tuổi trẻ cũng nên “mạnh dạn theo đuổi những lý tưởng và ước mơ riêng của bản thân”
– Bên cạnh việc tiếp nối những khát vọng lớn lao mà thế hệ đi trước để lại, tuổi trẻ hôm nay cũng cần mạnh dạn theo đuổi những lý tưởng và ước mơ riêng của bản thân. Bởi lẽ, mỗi người sinh ra đều mang trong mình một năng lực, một cá tính và một khát vọng riêng biệt. Chính những đam mê, hoài bão cá nhân sẽ trở thành động lực nội tại mạnh mẽ, giúp tuổi trẻ sống có mục tiêu, không ngừng nỗ lực vươn lên và phát triển toàn diện.
– Thực tế đã cho thấy, rất nhiều tuổi trẻ từ những ước mơ nhỏ bé, tưởng chừng cá nhân, đã tạo ra tác động tích cực to lớn cho xã hội. Giáo sư Ngô Bảo Châu từng nuôi dưỡng niềm đam mê toán học thuần túy và kiên định theo đuổi con đường học thuật, nhưng thành tựu của ông không chỉ là vinh quang cá nhân mà còn góp phần nâng tầm trí tuệ Việt Nam trên trường quốc tế. Tương tự, nhiều bạn trẻ khởi nghiệp từ ước mơ tự do tài chính, từ đam mê sáng tạo công nghệ hay từ khao khát cải thiện môi trường sống… đã mang lại những sản phẩm hữu ích, giải pháp thiết thực cho cộng đồng.
– Tuy nhiên, theo đuổi lý tưởng cá nhân không đồng nghĩa với sống ích kỷ, tách biệt với trách nhiệm xã hội. Ước mơ ấy cần được đặt trong mối quan hệ hài hòa với cộng đồng, đất nước và được định hướng bởi những giá trị đạo đức đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển chung của đất nước. Chỉ khi biết kết hợp hài hòa giữa lý tưởng chung và hoài bão riêng, tuổi trẻ mới có thể vừa sống đúng với chính mình, vừa góp phần tích cực vào sự phát triển chung của dân tộc.
4. Bàn luận mở rộng, phản biện, đề xuất ý kiến
– Trong quá trình khẳng định cái tôi và theo đuổi ước mơ cá nhân, tuổi trẻ cũng cần tỉnh táo để tránh rơi vào lối sống lệch chuẩn. Nếu chỉ mải mê chạy theo những lợi ích cá nhân mà thờ ơ với vận mệnh dân tộc, không quan tâm đến trách nhiệm cộng đồng, thì hệ quả tất yếu sẽ là sự lệch lạc trong hệ giá trị sống.
– Có thể thấy, một bộ phận giới trẻ hiện nay đang sa vào lối sống thực dụng, đặt lợi ích cá nhân lên trên tất cả, sẵn sàng “làm giàu bất chấp” mà không cần biết đến hậu quả đạo đức hay pháp lý. Thậm chí, có người chạy theo trào lưu sống ảo, danh vọng phù phiếm, đánh mất bản sắc văn hóa và lãng quên cội nguồn dân tộc. Đó là biểu hiện của sự khủng hoảng niềm tin, thiếu lý tưởng sống đúng đắn và xa rời những giá trị truyền thống tốt đẹp.
– Bởi vậy, bên cạnh việc mạnh dạn theo đuổi đam mê, tuổi trẻ cần xây dựng cho mình một nền tảng đạo đức vững chắc, một cái nhìn nhân văn và trách nhiệm công dân sâu sắc. Chỉ khi biết cân bằng giữa lý tưởng cá nhân và lợi ích chung của dân tộc, tuổi trẻ mới có thể sống trọn vẹn, vừa khẳng định bản thân, vừa góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Điều đó có nghĩa là luôn giữ vững lý tưởng cao đẹp, không ngừng nỗ lực phát triển bản thân cả về tri thức lẫn đạo đức; đồng thời, sống có trách nhiệm với cộng đồng, với xã hội, biết trân trọng và gìn giữ những giá trị văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tuổi trẻ cần nuôi dưỡng khát vọng vươn xa, không chỉ cho riêng mình mà còn vì sự phát triển bền vững của Tổ quốc, góp phần làm giàu đẹp hơn quê hương đất nước trên con đường hội nhập toàn cầu.
III. KẾT BÀI:
– Khẳng định lại vấn đề: Trong thế giới hiện đại, tuổi trẻ cần cân bằng giữa ước mơ cá nhân và lý tưởng chung của dân tộc. Chỉ khi biết tiếp nối những khát vọng cao cả của thế hệ trước, mỗi cá nhân mới có được một cuộc sống có ý nghĩa, đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước, giữ gìn và phát triển bản sắc của dân tộc trong quá trình hội nhập quốc tế đang diễn ra mạnh mẽ và sâu rộng hiện nay.
– Liên hệ bản thân, rút ra thông điệp: Qua những suy ngẫm trên, mỗi bạn trẻ, trong đó có bản thân tôi, cần nhận thức rõ trách nhiệm và sứ mệnh của mình đối với lịch sử và tương lai của dân tộc. Hãy sống một cuộc đời xứng đáng với những gì cha anh đã dày công xây dựng và để lại. Chỉ khi ấy, mỗi chúng ta mới thực sự trở thành những người kế tục xứng đáng, tiếp nối trọn vẹn những giấc mơ còn dang dở của thế hệ đi trước, đồng thời tạo dựng nên tương lai rạng rỡ cho chính bản thân và đất nước.
