* DÀN BÀI CHI TIẾT:
I. MỞ BÀI:
– Dẫn dắt: Trong cuộc sống, con đường học tập chưa bao giờ là dễ dàng. Mỗi bước đi đều đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực và ý chí vượt qua khó khăn. Chỉ khi con người biết bền bỉ, nỗ lực vượt qua những khó khăn, gian nan, thử thách trong học tập, họ mới có thể chạm đến thành quả của tri thức, thành công và hạnh phúc trong cuộc sống.
– Nêu ý kiến (quan điểm): Bởi vậy, tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào”.
II. THÂN BÀI:
1. Giải thích ý nghĩa câu nói:
– “Học vấn” là toàn bộ tri thức, hiểu biết mà con người tích lũy được thông qua học tập, rèn luyện.
– “Chùm rễ đắng cay” tượng trưng cho những khó khăn, gian nan, thử thách, gian khổ, vất vả trong quá trình học tập.
– “Hoa quả ngọt ngào” là hình ảnh ẩn dụ cho những thành công, niềm vui, hạnh phúc và giá trị tốt đẹp mà tri thức mang lại.
→ Câu nói nhấn mạnh mối quan hệ nhân – quả giữa quá trình gian khổ học tập và kết quả tốt đẹp đạt được, khẳng định giá trị của sự kiên trì, bền bỉ, không ngừng nỗ lực trong học tập.
2. Bàn luận, phân tích:
– Trình bày ý kiến (quan điểm) đồng tình hoặc phản đối về vấn đề: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào” là một quan điểm hoàn toàn đúng đắn.
– Nêu lí lẽ và bằng chứng làm sáng tỏ ý kiến (quan điểm):
– Lí lẽ 1: Bởi lẽ, việc học tập chưa bao giờ là dễ dàng với bất cứ ai, đó là một quá trình vô cùng gian nan, đòi hỏi ở chúng ta rất nhiều quyết tâm và sự kiên trì; trải qua biết bao đắng cay, khổ nhọc. Để học tập thành công, đòi hỏi chúng ta phải có thời gian, công sức, tinh thần kiên trì và ý chí vượt khó. Người học phải đối mặt với sự mệt mỏi, áp lực, thất bại, thậm chí cả cô đơn trên hành trình tìm kiếm tri thức. Nhiều lúc kết quả chưa như mong muốn, khiến con người dễ nản lòng.
– Lí lẽ 2: Tuy con, đường học tập có lúc đầy gian nan, vất vả và khiến con người mệt mỏi, nhưng chính những “đắng cay” ấy đã giúp con người thêm bền bỉ, nỗ lực không ngừng và gặt hái được “hoa trái ngọt ngào” – đó là tri thức, sự trưởng thành trong nhân cách và thành công trong cuộc sống. Mỗi khó khăn, thử thách trong quá trình học tập đều là một phép thử về ý chí và nghị lực, giúp con người tôi luyện bản thân để trở nên mạnh mẽ và kiên cường hơn. Muốn đạt được kết quả tốt đẹp, mỗi người cần có thái độ học tập đúng đắn, biết kiên trì, nhẫn nại vượt qua khó khăn, trở ngại, không dễ dàng bỏ cuộc. Bởi lẽ, chỉ có tri thức mới giúp con người vươn lên khỏi giới hạn của chính mình, làm chủ cuộc sống và định hướng tương lai. Chính quá trình vượt qua “chùm rễ đắng cay” ấy, con người mới thực sự cảm nhận được giá trị và hạnh phúc của “hoa quả ngọt ngào” mà học vấn mang lại.
* Bằng chứng:
– Nhiều học sinh, sinh viên phải trải qua những năm tháng học tập đầy thử thách: thức khuya ôn bài, chịu áp lực thi cử, đôi khi phải vượt qua thất bại để tiếp tục cố gắng.
– Những người thành công đều có một quá trình học tập, rèn luyện gian khổ: Thomas Edison, nhà phát minh vĩ đại, đã thất bại hàng nghìn lần trước khi phát minh ra bóng đèn điện. Ông từng nói: “Thiên tài chỉ có 1% cảm hứng và 99% là mồ hôi”. Nguyễn Ngọc Ký, dù bị liệt hai tay từ nhỏ, vẫn nỗ lực học viết bằng chân và trở thành nhà giáo ưu tú, tấm gương sáng về nghị lực và khát vọng học tập. Các bậc hiền tài thời xưa như Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Hiền, Chu Văn An đều trải qua quá trình học tập gian khổ, kiên trì, “khổ luyện thành tài”, nhờ đó góp phần dựng xây đất nước.
→ Học vấn mang đến niềm vui chiến thắng bản thân, sự tự tin, tri thức, và cơ hội thành công. Người có học vấn biết sống nhân ái, ứng xử văn minh, góp phần xây dựng xã hội tiến bộ. Tri thức chính là nguồn sức mạnh vững bền nhất giúp con người vượt qua nghịch cảnh.
3. Phản đề (phản biện)
– Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện nay, vẫn còn không ít người xem thường việc học, cho rằng học tập là vô ích, là gánh nặng, hoặc chỉ cần may mắn và các mối quan hệ là có thể thành công. Có người lười biếng, học đối phó, thậm chí bỏ dở con đường học tập giữa chừng vì ngại khó, sợ khổ. Cũng có người chạy theo những giá trị vật chất trước mắt, xem nhẹ tri thức, quên rằng học vấn chính là nền tảng vững chắc để con người phát triển bền lâu. Có người chạy theo bằng cấp, học vì danh lợi chứ không vì khát vọng hiểu biết – đó là biểu hiện sai lệch, cần phê phán.
– Chính lối nghĩ và cách sống ấy khiến họ dễ tụt lại phía sau, thiếu bản lĩnh, thiếu năng lực để thích ứng với cuộc sống ngày càng đổi thay
→ Khẳng định: Chỉ có học thật, học bằng đam mê và nỗ lực mới đem lại “hoa quả ngọt ngào” thật sự.
III. KẾT BÀI:
– Khẳng định lại vấn đề: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào” là chân lý đúng đắn, thể hiện quy luật tự nhiên trong hành trình vươn tới tri thức và thành công.
– Bài học bản thân: Học vấn không chỉ trong nhà trường mà trong suốt cuộc đời: học từ cuộc sống, từ người khác, từ trải nghiệm thực tế. Là học sinh, chúng ta cần nhận thức rõ ý nghĩa của việc học, trân trọng tri thức, kiên trì vượt khó, rèn luyện tinh thần tự học và lan tỏa tinh thần học tập tích cực đến mọi người.
– Thể hiện cảm xúc, niềm tin: Tôi tin rằng, chỉ cần giữ vững niềm đam mê học hỏi và tinh thần bền bỉ, chúng ta sẽ gặt hái được “trái ngọt” cho tương lai.
Bài văn tham khảo:
Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào
Trong cuộc sống, con đường học tập chưa bao giờ là dễ dàng. Mỗi bước đi đều đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực và ý chí vượt qua khó khăn. Chỉ khi con người biết bền bỉ, nỗ lực vượt qua những gian nan, thử thách trong học tập, họ mới có thể chạm đến thành quả của tri thức, thành công và hạnh phúc trong cuộc sống. Bởi vậy, tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào”.
Trước hết, cần hiểu rõ ý nghĩa của câu nói. “Học vấn” là toàn bộ tri thức, hiểu biết mà con người tích lũy được thông qua quá trình học tập, rèn luyện. “Chùm rễ đắng cay” tượng trưng cho những khó khăn, gian nan, thử thách, vất vả mà con người phải đối mặt trong quá trình tiếp nhận kiến thức, rèn luyện kỹ năng. Còn “hoa quả ngọt ngào” là hình ảnh ẩn dụ cho những thành quả, niềm vui, hạnh phúc và giá trị tốt đẹp mà tri thức mang lại cho con người. Như vậy, câu nói nhấn mạnh mối quan hệ nhân – quả giữa quá trình gian khổ học tập và kết quả tốt đẹp đạt được, đồng thời khẳng định giá trị của sự kiên trì, bền bỉ, không ngừng nỗ lực trong học tập.
“Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào” là một ý kiến hoàn toàn đúng đắn. Việc học tập chưa bao giờ là dễ dàng với bất cứ ai, đó là một quá trình vô cùng gian nan, đòi hỏi ở mỗi con người quyết tâm, ý chí và sự kiên trì. Trên hành trình chinh phục tri thức, người học phải đối mặt với nhiều áp lực: mệt mỏi, thất bại, đôi khi là cả sự cô đơn và nản lòng khi kết quả chưa đạt được như mong muốn. Thời gian, công sức, sự nhẫn nại và tinh thần vượt khó là những yếu tố không thể thiếu để bước qua “chùm rễ đắng cay” của học tập. Chỉ những ai kiên trì, bền bỉ mới có thể vượt qua những thử thách này, từ đó trưởng thành và phát triển toàn diện.
Tuy nhiên, chính những khó khăn, vất vả ấy lại trở thành cơ hội để con người rèn luyện bản thân, khơi dậy tinh thần sáng tạo và nghị lực vươn lên. Mỗi gian nan là một phép thử giúp con người trở nên mạnh mẽ hơn, học cách kiểm soát cảm xúc, phát triển kỹ năng tư duy và nâng cao khả năng giải quyết vấn đề. Những “hoa quả ngọt ngào” mà học vấn mang lại không chỉ là tri thức, sự tự tin, niềm vui khi chinh phục kiến thức, mà còn là cơ hội thành công trong sự nghiệp, khả năng làm chủ cuộc sống và cống hiến cho xã hội. Muốn đạt được kết quả tốt đẹp, con người cần có thái độ học tập đúng đắn, biết kiên trì, nhẫn nại vượt qua khó khăn, trở ngại, không dễ dàng bỏ cuộc. Chỉ khi vượt qua “chùm rễ đắng cay”, con người mới cảm nhận trọn vẹn giá trị và hạnh phúc từ “hoa quả ngọt ngào” mà tri thức mang lại.
Thực tế cho thấy nhận định này hoàn toàn có cơ sở. Nhiều học sinh, sinh viên trải qua những năm tháng học tập đầy thử thách: thức khuya ôn bài, chịu áp lực thi cử, thậm chí phải vượt qua thất bại để tiếp tục cố gắng. Những người thành công đều trải qua một quá trình học tập gian khổ. Thomas Edison, nhà phát minh vĩ đại, đã thất bại hàng nghìn lần trước khi phát minh ra bóng đèn điện. Ông từng nói: “Thiên tài chỉ có 1% cảm hứng và 99% là mồ hôi”. Nguyễn Ngọc Ký, dù bị liệt hai tay từ nhỏ, vẫn nỗ lực học viết bằng chân và trở thành nhà giáo ưu tú, tấm gương sáng về nghị lực và khát vọng học tập. Các bậc hiền tài thời xưa như Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Hiền, Chu Văn An đều trải qua quá trình học tập gian khổ, kiên trì, “khổ luyện thành tài”, nhờ đó góp phần dựng xây đất nước. Những ví dụ này cho thấy, học vấn không chỉ mang lại tri thức mà còn rèn luyện nhân cách, hình thành bản lĩnh và nghị lực sống cho con người.
Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện nay vẫn còn không ít người xem thường việc học, cho rằng học tập là gánh nặng hoặc chỉ cần may mắn và các mối quan hệ là có thể thành công. Một số người lười biếng, học đối phó, thậm chí bỏ dở con đường học tập giữa chừng vì ngại khó, sợ khổ. Có người chạy theo giá trị vật chất trước mắt, xem nhẹ tri thức, hoặc học vì danh lợi chứ không vì khát vọng hiểu biết – đó là những biểu hiện sai lệch, cần phê phán. Những cách suy nghĩ và hành động đó khiến họ dễ tụt lại phía sau, thiếu bản lĩnh và năng lực để thích ứng với cuộc sống ngày càng đổi thay. Vì vậy, chỉ có học thật, học bằng đam mê và nỗ lực mới đem lại “hoa quả ngọt ngào” thật sự.
Tóm lại, câu nói: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào” là chân lý đúng đắn, phản ánh quy luật tự nhiên trong hành trình vươn tới tri thức và thành công. Học vấn không chỉ là tri thức trong nhà trường mà còn là quá trình học tập suốt đời: học từ cuộc sống, từ người khác, từ trải nghiệm thực tế. Là học sinh, chúng ta cần nhận thức rõ ý nghĩa của việc học, trân trọng tri thức, kiên trì vượt khó, rèn luyện tinh thần tự học và lan tỏa tinh thần học tập tích cực đến mọi người. Chỉ cần giữ vững niềm đam mê học hỏi và tinh thần bền bỉ, chúng ta sẽ gặt hái được “trái ngọt” cho tương lai, góp phần làm giàu tri thức cho bản thân và cộng đồng, đồng thời xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.
