Nghị luận: Viết bài văn bày tỏ quan điểm của em về vấn đề: “Trải nghiệm – ghi lại – tức thời chia sẻ lên mạng xã hội có nên là phương cách khẳng định giá trị của người trẻ trong thời đại ngày nay”?
| * Dàn bài chi tiết: I. MỞ BÀI: – Dẫn dắt vấn đề: Trong thời đại công nghệ số bùng nổ, việc người trẻ liên tục cập nhật trạng thái, đăng tải hình ảnh, chia sẻ khoảnh khắc lên mạng xã hội đã trở thành một hiện tượng phổ biến. – Giới thiệu vấn đề nghị luận: “Trải nghiệm – ghi lại – tức thì chia sẻ” dường như đã trở thành một quy trình sống của không ít bạn trẻ. Tuy nhiên, liệu đây có phải là cách khẳng định giá trị bản thân đúng đắn hay chỉ là một biểu hiện lệch chuẩn trong tư duy sống ảo? → Câu nói ấy phần nào cho thấy sự lệch lạc trong cách tiếp cận giá trị sống của một bộ phận giới trẻ hiện nay. II. THÂN BÀI: 1. Giải thích vấn đề (trải nghiệm – ghi lại – tức thì chia sẻ) – “Trải nghiệm”: Là quá trình sống thật, tiếp xúc và cảm nhận bằng các giác quan, trái tim và lý trí với những gì đang diễn ra xung quanh. – “Ghi lại”: Là việc lưu giữ lại những hình ảnh, cảm xúc, kỷ niệm – thường là qua ảnh, video, dòng trạng thái… – “Tức thì chia sẻ”: Là hành động đăng tải ngay lập tức những điều vừa trải qua lên mạng xã hội (Facebook, TikTok, Instagram…). – “Phương cách khẳng định giá trị bản thân”: Là cách thức để mỗi người thể hiện, khẳng định sự tồn tại, cá tính, vai trò, năng lực và vị trí của mình trong cộng đồng. → Vấn đề đặt ra: Việc chia sẻ liên tục trên mạng xã hội có thực sự phản ánh giá trị sống chân thực hay đang khiến con người dần đánh mất chính mình? 2. Thực trạng “nghiện” chia sẻ tức thời trên mạng xã hội – Nghiện chia sẻ thông tin lên mạng xã hội là hiện tượng phổ biến và lan rộng trong giới trẻ: + Hầu như mọi hoạt động từ ăn uống, đi chơi, học tập, du lịch, cảm xúc… đều được ghi lại và đăng tải lên mạng như một thói quen. + Sống để “check-in”, để nhận lượt thích, bình luận, chia sẻ chứ không còn vì bản thân trải nghiệm thực. – Biểu hiện lệ thuộc vào mạng xã hội: + Cảm thấy lo lắng, bồn chồn khi không có kết nối mạng hoặc không sử dụng điệm thoại, ipad,… + Tập trung vào “góc chụp đẹp” thay vì tận hưởng cảnh đẹp. + Bỏ bê việc học, giảm năng suất lao động. + Thậm chí bỏ qua những cuộc trò chuyện trực tiếp để lướt điện thoại. 3. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này – Nhu cầu được công nhận, khẳng định bản thân: Muốn được khen ngợi, chú ý, ca tụng → thỏa mãn cái tôi. – Sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội: Internet, smartphone, các nền tảng xã hội luôn kích thích người dùng chia sẻ. – Áp lực đồng trang lứa (peer pressure): Sợ bị tụt hậu, bị “ra rìa” nếu không có sự hiện diện mạng xã hội. – Thiếu định hướng giá trị sống: Không phân biệt được đâu là sống thật và đâu là “tô vẽ”, ảo tưởng. Gia đình thiếu quan tâm, nhà trường thiếu định hướng cho học sinh,… 4. Hậu quả nếu xem mạng xã hội là nơi khẳng định giá trị bản thân – Đánh mất giá trị thật của bản thân và cuộc sống: Đo lường giá trị bản thân bằng số lượt thích, bình luận → lệch chuẩn về nhận thức. – Sống lệ thuộc và tiêu cực: Thất vọng, buồn chán, mất tự tin khi không được “tương tác” như mong muốn. – Tổn thương tinh thần: Dễ rơi vào trầm cảm, stress vì bị “ném đá”, so sánh, bắt nạt qua mạng. – Ảnh hưởng đến các mối quan hệ: thích sống ảo, từ đó dần tự mình cô lập, thiếu kỹ năng giao tiếp thực tế. – Dễ bị kẻ xấu lợi dụng, lừa đảo: do tâm lí cả tin, thiếu thông tin để kiểm chứng,… – Có thể vi phạm pháp luật: Vô tình chia sẻ thông tin sai lệch, cá nhân, vi phạm quyền riêng tư… 5. Giải pháp khắc phục – Đối với mỗi cá nhân: + Học cách sử dụng mạng xã hội một cách có chọn lọc và chủ động. + Giữ cân bằng giữa đời sống thực và đời sống ảo. + Tập trung phát triển giá trị thật qua học tập, lao động, rèn luyện nhân cách. – Đối với gia đình và nhà trường: + Định hướng giá trị sống đúng đắn cho người trẻ. + Tạo điều kiện để học sinh, sinh viên trải nghiệm thực tế, phát triển kỹ năng sống. – Đối với xã hội: + Tuyên truyền, giáo dục truyền thông số lành mạnh. + Kiểm soát và xử lý nội dung độc hại, bạo lực mạng. 6. Rút ra bài học – Người trẻ cần tỉnh táo nhận ra rằng: Giá trị bản thân không nằm ở tấm ảnh đăng lên mạng, mà ở năng lực, nhân cách, sự đóng góp thực tế cho cộng đồng. – Trải nghiệm để trưởng thành, không phải để “câu like”. – Tự kiểm soát bản thân, phân biệt đúng, sai, tỉnh táo khi tham gia mạng xã hội. 7. Mở rộng / Phản đề / Đề xuất ý kiến – Không phủ nhận hoàn toàn vai trò tích cực của mạng xã hội: – Mạng xã hội là kênh truyền thông hiệu quả nếu biết sử dụng đúng mục đích. – Nhiều người trẻ đã lan tỏa năng lượng tích cực, sáng tạo, chia sẻ tri thức qua nền tảng số. – Quan điểm đề xuất: + Hãy để mạng xã hội là “phương tiện hỗ trợ”, không phải “đích đến để khẳng định bản thân”. + Hãy sống để cảm nhận trọn vẹn, thay vì chỉ sống để ghi hình và chia sẻ. III. KẾT BÀI: – Khẳng định lại vấn đề: Việc trải nghiệm – ghi lại – chia sẻ không sai, nhưng nếu biến nó thành mục tiêu sống duy nhất để khẳng định giá trị bản thân thì đó là điều đáng lo ngại. – Thông điệp gửi gắm: Người có giá trị thật không cần phải chứng minh điều đó trên mạng xã hội. Họ tỏa sáng bằng chính cuộc sống, trí tuệ và lòng nhân hậu của mình. Hãy làm chủ mạng xã hội, đừng để mạng xã hội làm chủ bạn. |
BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
Trong thời đại công nghệ số bùng nổ, việc người trẻ liên tục cập nhật trạng thái, đăng tải hình ảnh, chia sẻ khoảnh khắc lên mạng xã hội đã trở thành một hiện tượng phổ biến. Trên các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok…, những bức ảnh lung linh, dòng trạng thái cảm xúc hay video “bắt trend” xuất hiện ngày càng dày đặc. “Trải nghiệm – ghi lại – tức thì chia sẻ” dường như đã trở thành một quy trình sống quen thuộc của không ít bạn trẻ. Tuy nhiên, liệu đây có phải là cách khẳng định giá trị bản thân đúng đắn hay chỉ là một biểu hiện lệch chuẩn trong tư duy sống ảo?
Câu nói: “Trải nghiệm – ghi lại – tức thời chia sẻ lên mạng xã hội có nên là phương cách khẳng định giá trị của người trẻ trong thời đại ngày nay”? phần nào phản ánh sự lệch lạc trong cách tiếp cận giá trị sống của một bộ phận giới trẻ hiện nay – khi việc sống thật đôi khi lại đứng sau nhu cầu được “thấy” và “công nhận” qua các lượt thích và chia sẻ.
Trước hết, cần hiểu rõ các khái niệm: “Trải nghiệm” là quá trình sống thật, cảm nhận thế giới xung quanh bằng giác quan, trái tim và lý trí. “Ghi lại” là hành động lưu giữ những khoảnh khắc, cảm xúc thông qua ảnh, video hay trạng thái cá nhân. “Tức thì chia sẻ” là việc lập tức đăng tải những điều đó lên mạng xã hội. “Phương cách khẳng định giá trị bản thân” chính là cách mỗi người thể hiện cá tính, năng lực, sự ảnh hưởng trong cộng đồng. Vấn đề là: việc liên tục chia sẻ mọi khía cạnh cuộc sống có thực sự thể hiện giá trị chân thực hay đang khiến người trẻ ngày càng xa rời bản thân?
Thực trạng “nghiện” chia sẻ tức thời trên mạng xã hội hiện nay không còn xa lạ. Nhiều bạn trẻ đã hình thành thói quen: ăn là chụp ảnh, đi chơi là “check-in”, thậm chí học tập hay cảm xúc cá nhân cũng được đưa lên mạng để nhận lượt thích, bình luận. Việc đăng tải không còn mang ý nghĩa lưu giữ kỷ niệm, mà trở thành một công cụ tìm kiếm sự công nhận từ cộng đồng mạng. Họ tập trung vào “góc chụp đẹp” thay vì tận hưởng trọn vẹn trải nghiệm. Không ít người còn cảm thấy bồn chồn, lo lắng khi không có wifi, hoặc bài đăng không có tương tác như kỳ vọng. Họ dần sao nhãng việc học, giảm hiệu quả làm việc, thậm chí bỏ lỡ các cuộc trò chuyện đời thực chỉ vì mải mê lướt mạng.
Nguyên nhân của hiện tượng này bắt nguồn từ nhiều yếu tố. Đó là nhu cầu được công nhận, được ngưỡng mộ – một phần tất yếu trong tâm lý tuổi trẻ. Việc nhận được lời khen, lượt thích khiến họ cảm thấy mình có giá trị. Công nghệ phát triển với smartphone, mạng xã hội và các ứng dụng “filter” hỗ trợ tối đa cho việc “tô vẽ” hình ảnh bản thân. Áp lực đồng trang lứa cũng khiến nhiều bạn lo sợ bị “tụt hậu” nếu không hiện diện đủ thường xuyên trên mạng. Đáng nói, không ít người thiếu định hướng giá trị sống, không phân biệt đâu là trải nghiệm chân thật, đâu là ảo tưởng do chính mình tạo ra.
Nếu xem mạng xã hội là nơi khẳng định giá trị bản thân duy nhất, người trẻ có thể phải trả giá đắt. Họ dễ đánh mất chính mình, đánh đồng giá trị cá nhân với số lượt thích, bình luận. Khi không được “tương tác” như mong muốn, cảm xúc tiêu cực như thất vọng, ghen tị, tự ti sẽ xuất hiện. Nhiều người rơi vào trầm cảm, stress vì bị chỉ trích, bắt nạt qua mạng. Mối quan hệ với gia đình, bạn bè bị ảnh hưởng vì quá chú tâm vào đời sống ảo. Một số còn bị kẻ xấu lợi dụng, lừa đảo, hoặc vi phạm pháp luật khi chia sẻ thông tin sai lệch, thiếu kiểm chứng. Trường hợp một học sinh lớp 9 ở TP.HCM chia sẻ hình ảnh phản cảm nhằm “câu view” rồi bị đình chỉ học là một ví dụ đáng tiếc cho hệ lụy này.
Vậy giải pháp nào cho thực trạng đáng lo ngại trên? Trước hết, mỗi người cần học cách sử dụng mạng xã hội có chọn lọc, biết kiểm soát thời gian và nội dung chia sẻ. Thay vì “sống để đăng”, hãy “sống để cảm nhận”. Người trẻ cần đầu tư vào học tập, rèn luyện, trau dồi kỹ năng sống, nhân cách để phát triển giá trị thật. Gia đình và nhà trường cần định hướng đúng đắn, khuyến khích học sinh trải nghiệm thực tế, nuôi dưỡng năng lực tư duy phản biện và tự nhận thức. Về phía xã hội, cần tăng cường giáo dục truyền thông số, kiểm soát chặt chẽ các nội dung tiêu cực, tạo môi trường mạng an toàn, văn minh.
Qua đó, người trẻ cần nhận ra: Giá trị không nằm trong một tấm ảnh đã qua chỉnh sửa, mà nằm ở những gì họ sống, họ cống hiến, họ vươn lên mỗi ngày. Trải nghiệm là để trưởng thành, không phải để “câu like”. Việc chia sẻ không sai, nhưng hãy chia sẻ điều tích cực, đúng thời điểm và đúng cách. Biết dừng lại khi cần, biết giữ cho mình khoảng lặng riêng tư – đó mới là bản lĩnh sống thật sự trong thời đại số.
Tất nhiên, không thể phủ nhận những mặt tích cực mà mạng xã hội mang lại. Nếu biết tận dụng, đây là công cụ hữu ích để lan tỏa năng lượng tốt đẹp, truyền cảm hứng sống tích cực, kết nối cộng đồng. Rất nhiều bạn trẻ đã dùng mạng xã hội để chia sẻ tri thức, xây dựng thương hiệu cá nhân, khởi nghiệp sáng tạo và làm thiện nguyện. Điều đó cho thấy: mạng xã hội không sai – điều quan trọng là ta dùng nó với mục đích gì.
Tóm lại, “trải nghiệm – ghi lại – chia sẻ” không xấu, nhưng nếu biến nó thành mục tiêu sống duy nhất để khẳng định giá trị bản thân thì đó là điều đáng lo ngại. Người có giá trị thật không cần phải chứng minh điều đó bằng những bức ảnh lung linh hay dòng trạng thái thu hút hàng nghìn lượt thích. Họ tỏa sáng bằng chính nhân cách, trí tuệ và những việc làm thực tế. Hãy làm chủ mạng xã hội, đừng để mạng xã hội làm chủ bạn!
BÀI VĂN NGHỊ LUẬN 2
Trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội không còn xa lạ đối với giới trẻ. Nó không chỉ là nơi cập nhật thông tin mà còn trở thành “sân khấu” để nhiều người thể hiện bản thân. “Trải nghiệm – ghi lại – tức thì chia sẻ” dường như đã trở thành quy trình sống quen thuộc. Tuy nhiên, đứng trước thực tế này, ta cần nghiêm túc đặt câu hỏi: Liệu đây có phải là phương cách đúng đắn để người trẻ khẳng định giá trị bản thân trong xã hội hiện đại?
“Trải nghiệm – ghi lại – tức thời chia sẻ lên mạng xã hội có nên là phương cách khẳng định giá trị của người trẻ trong thời đại ngày nay” khiến chúng ta không ngừng suy nghĩ về việc khẳng định vị trí của bản thân giới trẻ trong thời đại công nghệ số phát triển. Sống phụ thuộc vào mạng xã hội là một thực tế đáng báo động khi giới trẻ đang quá chú trọng vào việc lưu lại hình ảnh, chia sẻ cuộc sống trên mạng thay vì tận hưởng và cảm nhận thật sự giá trị từ những trải nghiệm đó.
Hiểu một cách đơn giản, “trải nghiệm” là quá trình sống, cảm nhận và học hỏi thông qua tiếp xúc với thế giới xung quanh. “Ghi lại” là việc lưu giữ lại những khoảnh khắc, hình ảnh, cảm xúc, thường là bằng ảnh hoặc video. “Tức thì chia sẻ” là hành động nhanh chóng đưa những điều đó lên mạng xã hội để công khai với cộng đồng mạng. Khi quá trình này trở thành một “nghi thức” quen thuộc, người trẻ dễ lầm tưởng rằng việc đăng ảnh, chia sẻ trạng thái chính là một thước đo giá trị bản thân.
Thực tế, mạng xã hội ngày nay tràn ngập hình ảnh các bạn trẻ “check-in” tại quán cà phê, địa điểm du lịch, bữa ăn sang trọng… Nhiều người xem việc đăng tải cuộc sống cá nhân như một nhiệm vụ. Không ít trường hợp chia sẻ cả những khoảnh khắc riêng tư, thông tin nhạy cảm chỉ để đổi lấy lượt thích và bình luận. Có bạn trẻ không thể rời điện thoại quá vài phút, cảm thấy lo lắng khi bài viết không được tương tác như mong đợi. Thậm chí, có những người bị ám ảnh bởi việc phải xây dựng một hình ảnh hoàn hảo trên mạng xã hội, sống trong áp lực so sánh với người khác.
Nguyên nhân dẫn đến thực trạng này có thể bắt nguồn từ nhu cầu được công nhận và khẳng định bản thân – một nhu cầu chính đáng của con người, đặc biệt ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Trong môi trường ảo, nơi “like” và “comment” là những biểu tượng dễ đo đếm, nhiều bạn trẻ cảm thấy được chú ý, được tôn vinh. Thêm vào đó, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ cùng các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok… đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc chia sẻ thông tin tức thì. Áp lực đồng trang lứa cũng là yếu tố lớn – khi ai cũng chia sẻ, ta cũng thấy mình phải làm vậy để không bị “tụt hậu”.
Tuy nhiên, hệ quả của lối sống lệ thuộc vào mạng xã hội là vô cùng nguy hiểm. Người trẻ dễ đánh mất giá trị thực nếu chỉ sống để “câu like”. Họ dành phần lớn thời gian cho thế giới ảo, dần xa rời các mối quan hệ thực tế, thiếu kỹ năng giao tiếp và ứng xử ngoài đời. Một số rơi vào trạng thái trầm cảm, lo âu khi bị chỉ trích, phê phán bởi cư dân mạng. Đáng lo hơn, không ít người đã chia sẻ những nội dung phản cảm, vi phạm pháp luật chỉ để gây chú ý. Trường hợp của một TikToker nổi tiếng từng đăng tải clip đốt sách giáo khoa chỉ để “giải trí” và “câu view” là minh chứng điển hình cho việc lệch chuẩn giá trị sống vì mạng xã hội.
Vậy người trẻ cần làm gì để không đánh mất mình trong thế giới ảo? Trước hết, cần ý thức được rằng mạng xã hội chỉ là công cụ, không phải nơi định nghĩa giá trị con người. Việc chia sẻ nên có chọn lọc, có mục đích rõ ràng và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến bản thân hay người khác. Song song đó, mỗi người cần đầu tư vào việc học tập, rèn luyện nhân cách, kỹ năng sống, phát triển năng lực thật sự. Thay vì sống để khoe mẽ, hãy sống để trưởng thành. Bên cạnh đó, sự đồng hành từ gia đình và nhà trường cũng rất cần thiết trong việc định hướng giá trị sống đúng đắn. Giáo dục truyền thông số nên được đẩy mạnh, giúp người trẻ có khả năng nhận diện và sử dụng mạng xã hội một cách thông minh, lành mạnh.
Từ hiện tượng trên, mỗi người – đặc biệt là giới trẻ – cần rút ra cho mình bài học: Trải nghiệm cuộc sống không phải để khoe mẽ mà để sống trọn vẹn, trưởng thành và đóng góp. Giá trị của con người không được quyết định bởi những bức ảnh lung linh trên mạng, mà bởi những hành động chân thực trong đời sống.
Tất nhiên, mạng xã hội không hoàn toàn xấu. Nếu biết tận dụng đúng cách, đó có thể là nơi lan tỏa năng lượng tích cực, truyền cảm hứng và chia sẻ tri thức. Chúng ta từng thấy nhiều bạn trẻ sử dụng mạng xã hội để làm thiện nguyện, khởi nghiệp, lan tỏa tri thức, bảo vệ môi trường… Những điều đó cho thấy rằng mạng xã hội không sai, sai là cách chúng ta sử dụng nó.
Tóm lại, “trải nghiệm – ghi lại – tức thì chia sẻ” không nên trở thành phương thức duy nhất để khẳng định giá trị bản thân. Mỗi người cần hiểu rằng, giá trị thật sự không nằm ở sự hào nhoáng bên ngoài mà ở năng lực, trí tuệ, nhân cách và những đóng góp thực tế cho cộng đồng. Giá trị thật không nằm ở chỗ bạn là ai trên mạng xã hội, mà là bạn là ai khi không ai nhìn thấy bạn.
