I. Quan điểm cốt lõi trong dạy học Chương trình GDPT 2018:
Quan điểm cốt lõi trong dạy học Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 là chuyển từ định hướng nội dung sang định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học. Thay vì tập trung vào việc truyền đạt kiến thức, chương trình này hướng đến việc hình thành và phát triển cho học sinh những phẩm chất và năng lực cần thiết để các em có thể thích ứng với cuộc sống và công việc trong tương lai.
Cụ thể, các quan điểm cốt lõi bao gồm:
Phát triển phẩm chất:
Chương trình GDPT 2018 tập trung vào việc hình thành và phát triển 5 phẩm chất chủ yếu cho học sinh, bao gồm yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, và trách nhiệm.
Phát triển năng lực:
Chương trình cũng chú trọng đến việc hình thành và phát triển 10 năng lực cốt lõi cho học sinh, bao gồm 3 năng lực chung (tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo) và 7 năng lực đặc thù (ngôn ngữ, tính toán, khoa học, công nghệ, tin học, thẩm mỹ, thể chất).
Học đi đôi với hành, lý thuyết gắn với thực tiễn:
Chương trình khuyến khích việc học sinh được trải nghiệm, thực hành, vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề trong thực tiễn, từ đó giúp các em hiểu sâu sắc và ghi nhớ kiến thức lâu hơn.
Tăng cường tính chủ động, sáng tạo của học sinh:
Chương trình tạo điều kiện cho học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập, tự mình khám phá, tìm tòi, sáng tạo, và phát triển tư duy độc lập.
Đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ:
Chương trình hướng đến việc phát triển toàn diện cho học sinh, không chỉ về kiến thức mà còn về đạo đức, thể chất và năng khiếu.
Đổi mới phương pháp dạy học:
Giáo viên cần sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh, tạo môi trường học tập thân thiện, tích cực.
Đánh giá phẩm chất và năng lực:
Việc đánh giá học sinh không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra kiến thức mà còn đánh giá cả phẩm chất và năng lực của các em thông qua nhiều hình thức khác nhau.
Tóm lại, Chương trình GDPT 2018 đặt mục tiêu tạo ra một thế hệ học sinh có phẩm chất tốt, năng lực toàn diện, có khả năng thích ứng với cuộc sống và đóng góp tích cực cho xã hội.
|
II. YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC
1. Chương trình giáo dục phổ thông hình thành và phát triển cho học sinh những phẩm chất chủ yếu sau: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.
2. Chương trình giáo dục phổ thông hình thành và phát triển cho học sinh những năng lực cốt lõi sau:
a) Những năng lực chung được hình thành, phát triển thông qua tất cả các môn học và hoạt động giáo dục: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo;
b) Những năng lực đặc thù được hình thành, phát triển chủ yếu thông qua một số môn học và hoạt động giáo dục nhất định: năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực khoa học, năng lực công nghệ, năng lực tin học,
năng lực thẩm mĩ, năng lực thể chất.
Bên cạnh việc hình thành, phát triển các năng lực cốt lõi, chương trình giáo dục phổ thông còn góp phần phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu của học sinh.
3. Những yêu cầu cần đạt cụ thể về phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi được quy định tại Mục IX Chương trình tổng thể và tại các chương trình môn học, hoạt động giáo dục.
III. Các phương pháp dạy học chủ đạo theo Chương trình GDPT 2018
1 Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.
– Kích thích tư duy phản biện, sáng tạo
– Học sinh nhận ra, phân tích và tìm cách giải quyết vấn đề do giáo viên hoặc tình huống gợi mở
2. Dạy học theo dự án.
– Gắn học với thực tiễn, phát triển năng lực tự học, hợp tác.
– Học sinh thực hiện nhiệm vụ dài hạn, tạo ra sản phẩm học tập (clip, tranh vẽ, báo tường…)
3. Dạy học hợp tác (nhóm/cặp)
– Phát triển kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm
– Học sinh trao đổi, phối hợp để giải quyết nhiệm vụ, học từ nhau
4. Dạy học phân hóa.
– Đáp ứng nhu cầu, năng lực khác nhau của học sinh.
– Giáo viên thiết kế hoạt động phù hợp với trình độ và sở thích học sinh
5. Dạy học tích hợp
– Gắn kết kiến thức nhiều môn, phát triển tư duy toàn diện.
– Một chủ đề có thể gắn nội dung từ nhiều lĩnh vực/môn học
6. Dạy học trải nghiệm
– Gắn lý thuyết với đời sống, tăng cường cảm xúc học tập.
– Học sinh tham gia hoạt động thực tế: phỏng vấn, viết nhật ký, điều tra xã hội, biểu diễn, diễn tiểu phẩm…
7. Sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT).
– Tăng tính trực quan, tương tác Sử dụng phần mềm, trình chiếu, học liệu số, ứng dụng AI… trong dạy học.
III. Một số kỹ thuật dạy học tích cực hỗ trợ
(được sử dụng linh hoạt trong các phương pháp trên)
1. Kỹ thuật khăn phủ bàn (placemat)
2. Kỹ thuật mảnh ghép (jigsaw)
3. Kỹ thuật bể cá (fishbowl)
4. Sơ đồ tư duy
5. Tư duy 6 chiếc mũ (Six Thinking Hats)
6. Đóng vai, mô phỏng tình huống
IV. Lưu ý khi vận dụng phương pháp
– Không máy móc, không dùng “phương pháp cho có”.
– Cần lựa chọn phù hợp với:
- Mục tiêu bài học
- Đặc điểm môn học
- Trình độ và hứng thú của học sinh
– Cần kết hợp nhiều phương pháp linh hoạt trong một tiết học.
📌 Kết luận:
– Chương trình GDPT 2018 yêu cầu giáo viên trở thành người thiết kế và dẫn dắt hoạt động học tập, không đơn thuần là người giảng giải kiến thức. Phương pháp dạy học cần được vận dụng linh hoạt, sáng tạo để:
– Phát triển toàn diện năng lực tự chủ, giao tiếp, giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo ở học sinh.
