Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

TÔI THẤY HOA VÀNG TRÊN CỎ XANH

[…] Đôi khi tôi có cảm tưởng tôi là em, còn thằng Tường là anh.

Mẹ tôi hay mắng tôi mỗi khi tôi tranh ăn với Tường:

– Con là anh, con phải nhường nhịn em!

Nhưng trên thực tế, toàn thằng Tường nhường nhịn tôi, từ chuyện lớn đến chuyện nhỏ. Chẳng phải Tường sợ gì tôi, dù tôi luôn bắt nạt nó. Tường nhường tôi chỉ vì nó là đứa em rất thương anh. Nó thương tôi và phục tôi. Vì tôi học giỏi, năm nào cũng lãnh phần thưởng đem về. Tường mân mê hộp bút chì và những cuốn tập gói trong giấy kiếng màu tôi đặt trên chiếc bàn chính giữa nhà, rồi ngước nhìn tôi, mắt lấp lánh niềm vui và sự ngưỡng mộ, miệng không ngớt xuýt xoa:

– Thích quá! Không biết bao giờ em mới học giỏi được như anh.

Một đứa con học giỏi luôn luôn là đứa con được hưởng lợi nhiều nhất trong nhà. Mẹ tôi hay mắng tôi, hay bảo tôi nhường nhịn Tường nhưng khi trong nhà có việc mẹ tôi ít khi đụng đến tôi. Chạy qua nhà bà mượn cái thúng, cái nia, qua nhà hàng xóm xin rơm về lót ổ cho gà đẻ hay xách nước đổ vô lu, mẹ tôi toàn sai thằng Tường. Chỉ vì lí do: “Để cho anh Hai con học bài!”. Thằng Tường thay tôi gánh hết việc nặng việc nhẹ trong nhà, mặt mày lúc nào cũng vui vẻ, tuyệt không oán thán một câu. Vì nó cũng nghĩ như mẹ tôi: “Để cho anh Hai học bài!”.

[…] Tường học hành ì ạch nhưng rất mê đọc sách. Trong khi tôi chả bao giờ sờ tới một quyển sách thì thằng Tường đi đâu cũng nhét sách trong túi quần. Quần không có túi thì nó lận sách vào thắt lưng. Bất cứ lúc nào rảnh là nó lôi sách ra say sưa dán mắt vào những trang chữ. Nằm bò ra trên cỏ hàng giờ để đọc sách đối với nó là một điều vô cùng thú vị. Nó đọc sách cả khi ngồi thõng chân trên thành giếng hay đang vắt vẻo trên cành ổi sau vườn. […]

(Trích “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”, Nguyễn Nhật Ánh, NXB Trẻ, 2015, tr.30)

Câu 1. Xác định ngôi kể và tác dụng của ngôi kể trong đoạn trích trên?

Câu 2. Từ những việc làm, suy nghĩ và sở thích của Tường, em thấy nhân vật Tường là người như thế nào?

Câu 3. Giải nghĩa từ mượn được in đậm trong câu sau: “Tường mân mê hộp bút chì và những cuốn tập gói trong giấy kiếng màu tôi đặt trên chiếc bàn chính giữa nhà, rồi ngước nhìn tôi, mắt lấp lánh niềm vui và sự ngưỡng mộ, miệng không ngớt xuýt xoa.”

Câu 4. Em hiểu gì về ý nghĩa câu nói: “Đôi khi tôi có cảm tưởng tôi là em, còn thằng Tường là anh.”?

Câu 5. Qua đoạn trích, em rút ra bài học gì về tình cảm gia đình?

GỢI Ý TRẢ LỜI:

Câu 1. Xác định ngôi kể và tác dụng của ngôi kể trong đoạn trích trên?

– Đoạn trích được kể theo ngôi thứ nhất, nhân vật “tôi” trực tiếp kể lại câu chuyện.

– Tác dụng:

Giúp câu chuyện trở nên chân thật, gần gũi và sinh động.
Người đọc dễ dàng cảm nhận cảm xúc, suy nghĩ, tình cảm của nhân vật “tôi” đối với em Tường.
Tạo điểm nhìn chủ quan, góp phần khắc họa rõ nét tình anh em trong gia đình.

Câu 2. Từ những việc làm, suy nghĩ và sở thích của Tường, em thấy nhân vật Tường là người như thế nào?

– Tường là một đứa em hiền lành, giàu tình thương, biết nhường nhịn anh, luôn vui vẻ làm việc nhà và không oán trách.

– Tường ngoan ngoãn, chăm chỉ, có niềm đam mê đọc sách, sống tình cảm và luôn ngưỡng mộ anh Hai.

Câu 3. Giải nghĩa từ mượn được in đậm trong câu: “Tường mân mê hộp bút chì…”

– “Mân mê” là từ mượn (Hán – Việt), có nghĩa là: → cầm và chạm nhẹ nhiều lần vào một vật với sự thích thú, say mê.

Câu 4. Em hiểu gì về ý nghĩa câu nói: “Đôi khi tôi có cảm tưởng tôi là em, còn thằng Tường là anh.”?

– Câu nói thể hiện:

Tường tuy là em nhưng lại sống chững chạc, vị tha, biết nghĩ cho anh, luôn nhường nhịn và thương yêu anh.
Ngược lại, “tôi” dù là anh nhưng đôi lúc lại ích kỉ, vô tư, dựa dẫm vào Tường.

→ Qua đó làm nổi bật phẩm chất tốt đẹp của Tường và khiến nhân vật “tôi” cảm thấy được yêu thương, được chăm sóc như một đứa em.

Câu 5. Qua đoạn trích, em rút ra bài học gì về tình cảm gia đình?

Tình cảm gia đình là thiêng liêng, là nơi mỗi người được yêu thương và che chở.
Anh em trong gia đình cần biết nhường nhịn, quan tâm và đỡ đần nhau.
Mỗi người cần trân trọng, biết ơn những hi sinh thầm lặng của người thân.
Hạnh phúc gia đình được xây dựng từ những điều nhỏ bé: sự chia sẻ, lòng yêu thương và tấm lòng vị tha.

Câu 1 (0,5 điểm): Đoạn trích trên kể theo ngôi thứ mấy?

Câu 2 (1,0 điểm): Hãy chỉ ra 2 chi tiết thể hiện hành động và ngôn ngữ của nhân vật trong đoạn trích trên?

Câu 3 (0,5 điểm): Qua câu nói: “Thích quá! Không biết bao giờ em mới học giỏi được như anh.”em có cảm nhận gì về tình cảm của Tường dành cho anh trai mình?

Câu 4 (1,0 điểm): Từ những việc làm, suy nghĩ và sở thích của Tường, em thấy nhân vật Tường là người như thế nào?

Câu 5 (1,0 điểm): Trước cách cư xử của nhân vật Tường dành cho anh trai, em rút ra được những bài học gì về cách cư xử của bản thân với những người thân trong gia đình?

GỢI Ý TRẢ LỜI:

Câu 1 (0,5 điểm): Đoạn trích trên kể theo ngôi thứ mấy?

– Đoạn trích được kể theo ngôi thứ nhất, nhân vật “tôi” trực tiếp kể lại câu chuyện.

Câu 2 (1,0 điểm): Hãy chỉ ra 2 chi tiết thể hiện hành động và ngôn ngữ của nhân vật trong đoạn trích trên?

– Hành động:

Tường “mân mê hộp bút chì”.
Tường “xếp lại sách vở rất gọn gàng” (hoặc bất kỳ chi tiết hành động tương tự trong đoạn trích).

– Ngôn ngữ:

Tường nói: “Thích quá! Không biết bao giờ em mới học giỏi được như anh.”
Hoặc câu thoại khác của Tường xuất hiện trong đoạn.

Câu 3 (0,5 điểm): Em có cảm nhận gì về tình cảm của Tường dành cho anh trai?

– Tường rất yêu thương, ngưỡng mộ và tôn trọng anh trai của mình. Lời nói ấy cho thấy em khiêm tốn, chân thành, luôn xem anh như tấm gương để phấn đấu.

Câu 4 (1,0 điểm): Từ những việc làm, suy nghĩ và sở thích của Tường, em thấy nhân vật Tường là người như thế nào?

– Tường là một người hiền lành, ngoan ngoãn, sống tình cảm, luôn quan tâm và nhường nhịn anh. Em còn chăm chỉ, có ý thức, thích đọc sách và biết suy nghĩ chín chắn hơn tuổi.

Câu 5 (1,0 điểm): Trước cách cư xử của Tường dành cho anh trai, em rút ra được bài học gì cho bản thân?