I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
(Tóm tắt phần lược bỏ: Vào một chiều hè, “tôi” và bé Vin rủ nhau bẫy cò để bắt cò về chơi. “Tôi” đã làm một cái bẫy đặt ở cánh đồng. Khi chúng định tháo bẫy vì không bắt được con cò nào thì có hai mẹ con nhà Cò Bợ sà xuống. Cò Bợ con đã lao về phía con cá mồi trong bẫy.)
(…) Chiếc cần tre bật nhẹ cùng tiếng reo của tôi và bé Vin:
– Sập bẫy rồi!
Tôi nắm tay bé Vin chạy thục mạng về phía con vật đang vỗ cánh bành bạch. Cả đàn cò trắng bay vùng lên, kêu náo loạn. Cò Bợ mẹ bay thấp hơn, đau đớn gào to: “Cứu con tôi với! …”. Trong khi đó Cò Bợ con bị sợi cước thít vào cổ giẫy giụa tuyệt vọng. Thấy chúng tôi, nó vùng bay lên và ngay lập tức lại rơi bịch xuống, toàn thân bê bết bùn. Nhìn cảnh đó, bé Vin bỗng tái mặt, đầu gối díu vào nhau. Tôi đành vào tháo bẫy một mình. Tiếng con cò mẹ càng gào thảm thiết. Cò Bợ con chừng đã mệt, hai cánh áp xuống đất, mắt lóe lên như hai giọt nước, sợ run cầm cập. Đến lượt chân tôi khuỵu xuống. Tôi thấy rõ tiếng van xin của Bợ con: “Tôi van cậu! Cậu cũng là trẻ con, cũng có lúc dại dột. Tôi xin cậu”. Chắc nó đang nghĩ đến mẹ nó. Đêm nay mẹ nó sẽ khóc hết nước mắt. Rồi chỉ vài hôm nữa thế nào cũng thấy xác một con Cò Bợ mẹ chết ủ rũ vì mất con. Tôi không kịp nghĩ gì cả, ngồi thụp xuống, gỡ nút thòng lọng rồi ôm con vật tung bổng lên trời. Thoạt đầu Bợ con loạng quạng bay như diều đứt dây. Lát sau nó lấy lại được tư thế và hai mẹ con nó dìu nhau bay về phía làng.
Cả tôi và bé Vin đều ngửa cổ nhìn theo cho đến khi đàn cò chỉ còn lại như những chấm đen in lên hoàng hôn đỏ rực.
Bé Vin, mặt vẫn tái mét, im lặng bước theo tôi. Bỗng nó ngồi thụp xuống, khóc òa lên. Tôi phải dỗ nó:
– Vin giận anh à?
Nó nói trong tiếng nức nở:
– Con cò… sẽ gẫy cổ mất… Thế nào mẹ nó cũng đánh nó vì tội dại dột… Hấc! Hấc…
Tôi phải cam đoan với bé Vin con cò chỉ hơi đau, nó mới chịu nín. Nó bám tay áo tôi, vừa đi vừa quệt nước mắt.
Từ hôm sau, cứ chiều đến chúng tôi tìm một bãi cỏ nằm chờ từng đàn chim trở về. Thỉnh thoảng bé Vin lại đứng ngẩn người, lo lắng nhìn hút theo một con chim lạc bầy, vừa chấp chới bay vừa kêu thảm thiết.
(Trích truyện ngắn Bẫy cò, Tạ Duy Anh, Báo Văn học & Tuổi trẻ, số tháng 5 (382+383), NXB Giáo dục Việt Nam, 2017, tr.87)
* Chú thích: Tạ Duy Anh sinh năm 1959, quê Hà Nội, là cây bút trẻ trong thời kì đổi mới. Hiện ông là biên tập viên tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn. Tạ Duy Anh trở thành hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1993.
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0.5 điểm). Xác định ngôi kể trong đoạn trích trên.
Câu 2 (0.5 điểm). Tìm các từ ngữ miêu tả hành động của bé Vin trong những câu văn sau:
“Cả tôi và bé Vin đều ngửa cổ nhìn theo cho đến khi đàn cò chỉ còn lại như những chấm đen in lên hoàng hôn đỏ rực.
Bé Vin, mặt vẫn tái mét, im lặng bước theo tôi. Bỗng nó ngồi thụp xuống, khóc òa lên”.
Câu 3 (1.0 điểm). Nêu tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong câu văn:
“Trong khi đó Cò Bợ mẹ bay thấp hơn, đau đớn gào to: Cứu con tôi với!…”
Câu 4 (1.0 điểm). Nêu nhận xét của em về nhân vật “tôi” qua câu văn:
“Tôi không kịp nghĩ gì cả, ngồi thụp xuống, gỡ nút thòng lọng rồi ôm con vật tung bổng lên trời”.
Câu 5 (1.0 điểm). Từ nội dung đoạn trích, em hãy đề xuất một số cách ứng xử phù hợp với thiên nhiên.
II. VIẾT (6.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm). Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật bé Vin trong đoạn trích ở phần đọc hiểu.
Câu 2 (4.0 điểm). Áp lực là điều không tránh khỏi trong cuộc sống đặc biệt là trong học tập. Em hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) đưa ra những giải pháp giúp học sinh vượt qua áp lực trong học tập.
——- Hết ——
