Đọc văn bản sau:
QUÀ BÚN (trích)
[…] Có người lấy làm lạ sao chả của hàng bún lại ngon hơn của nhà làm. Vì thế, những bà có tính hay nghi đoán rằng có lẽ lúc ướp thịt, hàng bún chả có thêm “một thứ gì” (mà thứ gì đó hình như là mỡ… cầy); nhưng nhiều người không nghĩ như thế và cho rằng tất cả nghệ thuật làm cho chả thơm ngon là lúc đặt gắp chả lên lò than vậy.
Theo lời các bà này thì chả nướng ở nhà phần nhiều hay nướng bằng than hồng quá thành ra mỡ ở trong gắp chả rỏ mất cả xuống than, lắm khi lại bốc lên và làm cháy mất cả thịt bên ngoài, mà thịt ở bên trong có thể nhiều khi còn sống.
Những hàng bún chả rong không mấy khi làm thế: cái lò của họ nhỏ (thường là những hộp bánh qui bằng sắt tây) và chỉ có một chút than thôi.
Đặt mấy gắp chả lên, họ phe phẩy cái quạt cho than cháy vừa hồng, thành ra mỡ trong chả không mất nhiều và chả thì ấm, vừa vặn, không bị cháy, bên ngoài se mặt mà bên trong vừa chín. Thành ra thơm như thế!
Chẳng biết bảo như vậy có đúng không?
Nhưng có một điều mà ai cũng nhận thấy rất rõ ràng là nước chấm của hàng bún chả được chế hóa một cách rất tài tình, đặc biệt. Bún chả nổi vị chính là nhờ đó: nước mắm không mặn, giấm pha rất vừa tầm, thêm một tí hạt tiêu và ớt vào, chấm bún và rau ăn cứ êm lừ đi thôi, không bao giờ xóc mà cũng không bao giờ cứng.
Chính cái thứ nước chấm đó làm cho người ta nhớ bún chả vô cùng, đã ăn một bận không thể nào quên được. Hơn thế, có người lại còn ghiền nữa. Tôi vẫn nhớ đến tận bây giờ một bà cụ ở Nghệ, trước đây, vẫn ra cất hàng ở nhà tôi, mê bún chả lắm, hễ chuyến nào ra Hà Nội là y như phải ăn bún chả kỳ cho thỏa thích. Nghĩa là bất cứ nhà nào mời bà ta xơi cơm gà cá gỏi, bà cũng khước từ, chỉ toàn một ngày hai bữa bún chả – mà ăn cứ như thể là chan nước chấm…
Bún chả có tiếng ở Hà Nội bây giờ không có mấy, không phải vì làm kém, nhưng chính vì hàng nào cũng sàn sàn như nhau. Nhưng hàng bún ở trên chợ Đồng Xuân ít khi vắng khách; các bà hàng phố, sau khi mua bán, thường vẫn ngồi ăn uống tự nhiên trên những tấm ghế dài, trước những cái lò nướng chả, khói bốc mù mịt và thơm phưng phức. Ai có tính ngượng nghịu, không dám ngồi thưởng thức miếng ngon Hà Nội ở những chỗ đông người, có thể tìm đến một cửa hàng bún chả có tiếng ở phố Gia Ngư – một hàng nho nhỏ xinh xinh, khá nổi tiếng và đông khách lắm.
Đây có lẽ là cửa hàng bún chả thứ nhất ở Hà Nội, vì từ trước đến nay, bún chả chỉ gánh bán rong ở đường hay bán quán ở trong chợ mà thôi. Ngoài bún chả, nhà hàng này chỉ toàn bán quà Việt Nam như bánh tôm, chả rán và thang, nên những người thèm nhớ quà đất nước lấy làm thú vị, hay năng lui tới – nhất là các bà, các cô xót ruột thường ưa thưởng thức những quà gì mát, có giấm chua, có ớt và rất nhiều rau sống.
(Vũ Bằng, Trích chương 12, Quà bún, In trong Miếng ngon Hà Nội, NXB Lao động, 2009)
Câu 1: Theo đoạn trích, những lý do nào khiến chả của hàng bún lại ngon hơn của nhà làm?
Câu 2. Nước chấm của hàng bún chả Hà Nội có gì đặc biệt?
Câu 3: Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong đoạn văn sau: “Chính cái thứ nước chấm đó làm cho người ta nhớ bún chả vô cùng, đã ăn một bận không thể nào quên được. Hơn thế, có người lại còn ghiền nữa”.
Câu 4: Qua việc miêu tả món bún chả, tác giả thể hiện tình cảm gì đối với Hà Nội?
Câu 5: Qua đoạn trích, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc thông điệp gì?
* GỢI Ý TRẢ LỜI:
Câu 1. Theo đoạn trích, chả của hàng bún ngon hơn chả nhà làm vì:
– Cách nướng chả khéo léo: lò nướng nhỏ, than vừa hồng, được quạt đều tay nên mỡ không chảy mất, thịt không cháy bên ngoài mà vẫn chín đều bên trong.
– Kĩ thuật nướng tinh tế giúp chả “ấm, vừa vặn”, “bên ngoài se mặt mà bên trong vừa chín”, tạo mùi thơm hấp dẫn.
Câu 2. Nước chấm bún chả Hà Nội đặc biệt ở cách pha chế rất tài tình: nước mắm không mặn, giấm vừa độ, thêm tiêu và ớt vừa phải; khi ăn tạo cảm giác êm dịu, hài hòa, làm nổi bật hương vị bún chả và khiến người ăn nhớ mãi.
Câu 3. Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả: “nhớ bún chả vô cùng”, “không thể nào quên được”, “ghiền”.
→ Thể hiện sự say mê, yêu thích sâu sắc và ấn tượng khó phai của tác giả đối voiw món bún Hà Nội.
Câu 4. Qua việc miêu tả món bún chả, tác giả thể hiện tình yêu tha thiết, niềm trân trọng và tự hào về ẩm thực Hà Nội, đồng thời bộc lộ sự gắn bó sâu nặng với văn hóa, nếp sống của mảnh đất này.
Câu 5. Qua đoạn trích, tác giả muốn gửi gắm thông điệp: hãy yêu quý, trân trọng những món quà dân dã của quê hương, bởi trong đó không chỉ có hương vị ẩm thực mà còn chứa đựng văn hóa, ký ức và tình người, làm nên bản sắc riêng đáng gìn giữ của Hà Nội.
