Truyện truyền kỳ không phải là truyện dân gian, mà thuộc về văn học viết trung đại – cụ thể là một thể loại văn xuôi tự sự được viết bằng chữ Hán hoặc chữ Nôm, do các tác giả có tên tuổi sáng tác.
Truyện truyền kỳ là văn học viết, có tác giả cụ thể, thường mang tính triết lý và phản ánh tư tưởng cá nhân. Truyện dân gian là văn học truyền miệng, không rõ tác giả, mang đậm tính tập thể và giáo dục đạo đức.
| Tiêu chí | Truyện truyền kỳ | Truyện dân gian |
|---|---|---|
| Khái niệm | – Là thể loại truyện viết bằng chữ Hán hoặc chữ Nôm trong văn học trung đại, thường kể về những chuyện lạ, kỳ ảo có thật hoặc được hư cấu, mang tính triết lý, nhân sinh. | – Là truyện do nhân dân sáng tác và truyền miệng từ đời này qua đời khác, phản ánh đời sống, ước mơ, đạo lý và trí tuệ dân gian. |
| Hình thức tồn tại | – Văn học viết, có tác giả cụ thể, ghi chép lại bằng chữ Hán/Nôm. | – Văn học truyền miệng, không rõ tác giả, lưu truyền bằng lời nói. |
| Tác giả | – Có tên tuổi, thường là trí thức phong kiến (ví dụ: Nguyễn Dữ, Nguyễn Đổng Chi…). | – Không rõ tác giả, là sáng tác tập thể của nhân dân lao động. |
| Ngôn ngữ | – Văn viết, sử dụng chữ Hán hoặc chữ Nôm, văn phong bác học, đôi khi xen thơ. | – Ngôn ngữ dân gian, giản dị, mộc mạc, dễ nhớ dễ thuộc. |
| Yếu tố kỳ ảo | – Rất phổ biến, dùng để truyền tải tư tưởng triết lý, nhân sinh, tôn giáo, niềm tin tâm linh. | – Cũng phổ biến, nhưng mang tính biểu tượng, thể hiện ước mơ, khát vọng và bài học đạo lý. |
| Nội dung | – Kể lại những câu chuyện kỳ lạ, huyền bí, thường phản ánh sự bất công trong xã hội, thân phận con người, đạo lý làm người. | – Phản ánh ước mơ, đạo lý nhân sinh, kinh nghiệm sống, niềm tin vào công lý và lẽ phải. |
| Chức năng | – Gửi gắm triết lý sống, phê phán xã hội phong kiến, thể hiện tư tưởng cá nhân. | – Giáo dục đạo đức, giải trí, lưu giữ văn hóa dân tộc. |
| Ví dụ tiêu biểu | – Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ
– Thánh Tông đi thảo. |
|
Tóm lại:
– Truyện truyền kỳ là văn học viết, có tác giả cụ thể, thường mang tính triết lý và phản ánh tư tưởng cá nhân.
– Truyện dân gian là văn học truyền miệng, không rõ tác giả, mang đậm tính tập thể và giáo dục đạo đức.
