Dàn bài nghị luận về ý nghĩa câu tục ngữ: “Một giọt máu đào hơn ao nước lã”
I. Mở bài:
– Giới thiệu chủ đề: Tình cảm yêu thương, gắn bó của những người có chung huyết thống tạo nên sự gắn kết bền chặt trong gia đình, dòng tộc, tạo nên sức mạnh to lớn.
– Giới thiệu câu tục ngữ: Nhằm khẳng định vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của tình thân, đề cao tình cảm gia đình, dòng tộc, nhấn mạnh sự gắn bó máu mủ ruột thịt, tục ngữ có câu: “Một giọt máu đào hơn ao nước lã”.
– Nêu nhận xét khái quát về ý nghĩa của câu tục ngữ: Câu tục ngữ là một lời khuyên đúng đắn, một bài học sâu sắc và ý nghĩa đối với mỗi con người trong cuộc sống.
II. Thân bài:
1. Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ
– “Giọt máu đào”: Chỉ những người thân ruột thịt, cùng huyết thống trong cùng gia đình, dòng tộc.
– “Ao nước lã”: Chỉ những mối quan hệ ngoài xã hội, không có quan hệ huyết thống.
→ Ý nghĩa chung: Một giọt máu đào ít ỏi vẫn quý và quan trọng hơn một ao nước lã. Thông qua hình ảnh so sánh và ẩn dụ, Câu tục ngữ đề cao và khẳng định tình cảm gia đình, huyết thống luôn sâu nặng và quan trọng hơn so với những mối quan hệ bên ngoài. Điều đó nhắc nhở con người phải biết trân trọng và giữ gìn tình cảm gia đình.
2. Bàn luận về ý nghĩa câu tục ngữ
– Ý kiến 1: Tình cảm gia đình là thiêng liêng và quan trọng nhất. Chỉ có những người thân thiết trong gia đình, dòng tộc mới có mối ràng buộc chặt chẽ và sẵn sàng giúp đỡ chúng ta khi khó khăn, hoạn nạn.
+ Lí lẽ 1: Trong cuộc sống, có thể ta có nhiều bạn bè, đồng nghiệp, nhưng tình thân luôn là điều không thể thay thế. Khi gặp khó khăn, chính gia đình, dòng tộc là nơi dang tay che chở, yêu thương vô điều kiện.
+ Lí lẽ 2: Gia đình, dòng tộc là nơi nuôi dưỡng, yêu thương và giáo dục mỗi con người từ khi sinh ra đến khi trưởng thành.
+ Bằng chứng: Những tấm gương hiếu thảo, anh chị em đùm bọc lẫn nhau (ví dụ như anh em nhà Tây Sơn đoàn kết để gây dựng sự nghiệp, những câu chuyện cảm động về cha mẹ hy sinh vì con cái).
– Ý kiến 2: Mỗi người cần sống có trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và dòng tộc; gắn kết với những người thân trong gia đình, dòng tộc, không vì những mâu thuẫn nhỏ mà đánh mất tình thân.
+ Lí lẽ 1: Ai cũng cần sống có trách nhiệm với người khác, đặc biệt là những người thân yêu, ruột thịt với mình. Chính tinh thần trách nhiệm gắn kết người thân lại với nhau, thực hiện tốt nghĩa vụ trong gia đình, dòng tộc, tình cảm ruột thịt ngày càng tốt đẹp, dòng tộc ngày càng vững mạnh hơn.
+ Lí lẽ 2: Trong cuộc sống, không thể tránh khỏi những điều chưa hài lòng. Những lúc như thế, nêu không bình tĩnh, chúng ta dễ làm mất lòng người thân, khiến cho tình cảm không còn tốt đẹp. Bởi thế, mỗi người cần có trách nhiệm giữ gìn và vun đắp tình cảm gia đình, yêu thương và quan tâm đến cha mẹ, anh chị em. Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên trong gia đình, không để vật chất làm rạn nứt tình thân. Trong xã hội, dù có nhiều mối quan hệ mới nhưng không bao giờ được quên cội nguồn và những người thân yêu bên cạnh mình.
3. Bàn luận mở rộng, đề xuất ý kiến
– Không phủ nhận tình cảm ngoài xã hội cũng có thể chân thành, sâu sắc, ý nghĩa như tục ngữ đã nói: “Bán anh em xa mua láng giềng gần”. Thế nhưng tình thân vẫn có vị trí đặc biệt không thể thay thế hoặc đánh đổi.
– Trong xã hội hiện đại, tình thân càng cần được trân trọng, giữ gìn để tránh sự vô cảm, lạnh nhạt trong gia đình, dòng tộc.
– Phê phán lối sống ích kỷ, vô tâm với người thân, chỉ coi trọng quan hệ bên ngoài mà quên đi gia đình, dòng tộc.
III. Kết bài:
– Khẳng định lại ý nghĩa sâu sắc của câu tục ngữ: Câu tục ngữ “Một giọt máu đào hơn ao nước lã” chứa đựng bài học sâu sắc, quý giá về tình thân và trách nhiệm với gia đình.
– Nhắn nhủ mỗi người cần trân trọng, giữ gìn và vun đắp tình cảm gia đình: Dù cuộc sống có thay đổi ra sao, gia đình vẫn là điểm tựa vững chắc nhất của mỗi người. Vì vậy, hãy luôn biết trân trọng, giữ gìn tình cảm thiêng liêng này.
– Liên hệ bản thân: Là học sinh, chúng ta cần biết yêu thương quý trọng gia đình, quý trọng tình thân, ra sức học tập, xây dựng cuộc sống hạnh phúc, góp sức mainhf xây dựng quê hương, đất nước.
Bài văn tham khảo:
Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam, câu tục ngữ: “Một giọt máu đào hơn ao nước lã” đã phản ánh sâu sắc tầm quan trọng của tình thân, huyết thống trong cuộc sống con người. Đây không chỉ là một lời khuyên, một quan niệm dân gian mà còn là một đạo lý sống có giá trị trường tồn.
Câu tục ngữ sử dụng hình ảnh “giọt máu đào” để tượng trưng cho quan hệ ruột thịt, máu mủ, trong khi “ao nước lã” chỉ những mối quan hệ ngoài xã hội, không cùng huyết thống. “Giọt máu đào” dù nhỏ bé nhưng vẫn mang giá trị lớn lao hơn cả “ao nước lã” rộng lớn. Điều này có nghĩa rằng tình cảm gia đình, quan hệ huyết thống luôn bền chặt, thiêng liêng hơn bất kỳ mối quan hệ nào khác. Gia đình là nơi con người sinh ra, lớn lên, được yêu thương và che chở. Khi gặp khó khăn, chính người thân là những người đầu tiên sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ và đồng hành.
Thực tế trong cuộc sống đã chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ. Khi một người gặp hoạn nạn, gia đình luôn là chỗ dựa vững chắc nhất. Dù xã hội có thay đổi, con người có thể mở rộng các mối quan hệ, nhưng tình thân vẫn là điều không thể thay thế. Một người bạn tốt có thể giúp đỡ ta lúc khó khăn, nhưng không ai có thể quan tâm và gắn bó với ta suốt đời như gia đình. Từ khi sinh ra, cha mẹ đã yêu thương, nuôi nấng con cái không điều kiện. Anh chị em trong gia đình có thể xảy ra mâu thuẫn, nhưng khi cần, họ vẫn luôn sẵn sàng bảo vệ nhau. Tình cảm gia đình là thứ gắn kết con người bằng tình yêu thương, sự hy sinh và lòng bao dung.
Tuy nhiên, câu tục ngữ không có nghĩa là phủ nhận vai trò của các mối quan hệ ngoài xã hội. Đôi khi, trong thực tế, có những người ruột thịt nhưng lại không quan tâm, yêu thương nhau, trong khi có những người bạn bè, đồng nghiệp lại đối xử với nhau như người thân. Vì vậy, ngoài việc trân trọng tình thân, chúng ta cũng cần biết xây dựng và gìn giữ những mối quan hệ tốt đẹp trong xã hội.
Tóm lại, câu tục ngữ “Một giọt máu đào hơn ao nước lã” là lời nhắc nhở con người phải biết trân trọng, yêu thương gia đình mình. Tình thân là điều quý giá, cần được gìn giữ và vun đắp. Đồng thời, mỗi người cũng nên mở rộng lòng mình để tạo dựng những mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống, bởi tình cảm chân thành không chỉ giới hạn trong phạm vi gia đình, mà còn có thể lan tỏa đến mọi người xung quanh.
