DÀN BÀI CHI TIẾT:

I. MỞ BÀI

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Nguyễn Ngọc Tư là một trong những cây bút tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại. Văn của chị đậm chất Nam Bộ – mộc mạc, chân thành nhưng sâu sắc, giàu tình người. Truyện ngắn “Áo Tết” là một câu chuyện giản dị mà sâu sắc, phản ánh tâm hồn trong sáng, nhân hậu của trẻ thơ.

– Dẫn vào vấn đề: Qua câu chuyện về tình bạn giữa bé Em và bé Bích, Nguyễn Ngọc Tư gửi gắm thông điệp nhân văn về tình bạn, sự cảm thông và lòng nhân ái giữa con người với con người.

II. THÂN BÀI

1. Khái quát nội dung và hoàn cảnh truyện

Truyện kể về tình bạn trong sáng giữa bé Em – cô bé nhà khá giả, và bé Bích – cô bé có hoàn cảnh nghèo khó.
Sự việc diễn ra vào dịp Tết, khi bé Em được mẹ mua cho nhiều quần áo mới, còn bé Bích chỉ có duy nhất một bộ đồ Tết.
Hành động bé Em không mặc chiếc váy hồng mới khi đi chơi cùng bạn là chi tiết trung tâm, thể hiện vẻ đẹp nhân hậu, tinh tế trong tâm hồn trẻ thơ.

2. Phân tích nhân vật bé Em

a. Bé Em – cô bé hồn nhiên, đáng yêu

Giống như bao đứa trẻ khác, Em háo hức chờ Tết vì có áo mới, muốn khoe với bạn bè.
Niềm vui trong sáng, tự nhiên của trẻ thơ được thể hiện qua lời nói hồn nhiên: “Tết này, mình mà mặc cái áo đó đi chơi, đẹp như tiên cho mà coi” → Diễn tả tâm lý trẻ thơ chân thực, sinh động.

b. Bé Em – giàu lòng nhân ái, biết cảm thông và sẻ chia

Khi biết bạn mình – bé Bích – nghèo khó, Em cảm thấy áy náy, thương bạn.
Quyết định không mặc chiếc váy hồng mới là hành động giàu ý nghĩa nhân văn: “Đứa mặc áo đẹp, đứa mặc áo xấu coi gì được, vậy sao kêu là bạn thân” → Câu nói hồn nhiên nhưng chứa đựng suy nghĩ sâu sắc: tình bạn quan trọng hơn vẻ ngoài, hơn vật chất.

c. Hành động nhỏ – ý nghĩa lớn

Hành động không mặc áo mới là chi tiết cao trào của truyện.
Thể hiện sự trưởng thành trong nhận thức: Em biết sống vì người khác, biết đặt cảm xúc của bạn lên trên niềm vui riêng → Đây chính là bước trưởng thành tinh thần của một tâm hồn trẻ thơ, thể hiện vẻ đẹp của lòng nhân hậu.

3. Phân tích nhân vật bé Bích (đối sánh)

Bé Bích là cô bé ngoan, hiền, sống trong hoàn cảnh khó khăn nhưng luôn vui vẻ, khiêm nhường, không ghen tị.
Khi nghe bạn khoe áo mới, Bích chỉ mỉm cười nói: “Mầy sướng rồi” → Câu nói giản dị mà chan chứa tình cảm, thể hiện sự cảm thông, bao dung.
Bé Bích không có áo đẹp, nhưng có một tâm hồn đẹp – biết yêu thương, biết nhường nhịn.

4. Tình bạn trong sáng, cao đẹp giữa hai nhân vật

Bé Em và bé Bích tuy khác hoàn cảnh nhưng có sự đồng cảm, thấu hiểu.
Một người biết sẻ chia, một người biết trân trọng – đó là nền tảng của tình bạn chân thành.
Nguyễn Ngọc Tư đã ca ngợi vẻ đẹp của tình bạn và khẳng định: những điều tốt đẹp nhất đôi khi đến từ sự giản dị, chân thành trong tâm hồn.

5. Nghệ thuật thể hiện

Giọng văn nhẹ nhàng, tự nhiên, đậm chất Nam Bộ, gợi cảm giác gần gũi, chân thực.
Ngôn ngữ giản dị, trong sáng, phù hợp với tâm lý trẻ em, khiến câu chuyện trở nên sống động, tự nhiên.
Cốt truyện đơn giản nhưng cô đọng, tập trung vào một chi tiết giàu tính biểu tượng: “Chiếc áo đầm hồng” → biểu tượng cho niềm vui vật chất. “Hành động không mặc áo mới” → biểu tượng cho tình bạn, lòng nhân ái.
Thể hiện phong cách trữ tình – hiện thực đặc trưng của Nguyễn Ngọc Tư: viết về cái bình dị mà chan chứa chất thơ, chất người.

6. Ý nghĩa và thông điệp của truyện

“Áo Tết” gửi gắm thông điệp về tình bạn, tình người và lòng nhân ái.
Trong cuộc sống đầy lo toan, vật chất, câu chuyện nhỏ của hai cô bé nhắc nhở ta về giá trị của sự đồng cảm và sẻ chia.
Nguyễn Ngọc Tư khẳng định: hạnh phúc thật sự đến từ trái tim biết yêu thương, chứ không phải từ những điều hào nhoáng bên ngoài.

III. KẾT BÀI

– Khẳng định lại giá trị tác phẩm: “Áo Tết” là bức tranh trong trẻo, ấm áp về tình bạn và lòng nhân hậu.

– Khẳng định vẻ đẹp nhân vật: Bé Em hiện lên hồn nhiên, trong sáng nhưng giàu lòng nhân ái, biết sống vì người khác.

– Mở rộng, liên hệ bản thân: câu chuyện giản dị gieo vào lòng người đọc niềm tin về ý nghĩa của tình thương và sự tử tế. Từ đó, ta nhận ra bài học ý nghĩa về lòng yêu thương, sự sẻ chia và cách trân trọng những điều bình dị quanh mình….

BÀI VĂN THAM KHẢO:

Bài làm 1:

Mở bài:

Nguyễn Ngọc Tư là một trong những cây bút tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại. Tác phẩm của chị thường thấm đẫm hơi thở của vùng đất Nam Bộ – nơi những con người hiền lành, chất phác, luôn biết yêu thương, sẻ chia trong cuộc sống nghèo khó. Truyện ngắn Áo Tết là một câu chuyện giản dị nhưng sâu sắc, thể hiện tinh tế tâm hồn trong sáng và nhân hậu của trẻ thơ, đồng thời gửi gắm thông điệp nhân văn về tình bạn, sự cảm thông và lòng nhân ái giữa con người với con người.

Thân bài:

Nhân vật chính của truyện là bé Em – cô bé hồn nhiên, trong sáng, đang háo hức chờ đón Tết vì được mẹ mua cho bốn bộ đồ mới, trong đó có một chiếc đầm màu hồng rất đẹp. Bé Em muốn khoe với người bạn thân là Bích, nhưng khi biết Bích chỉ có một bộ quần áo mới do nhà nghèo, Em cảm thấy ngại ngùng và có phần áy náy. Đến mùng hai Tết, khi cùng bạn đến thăm cô giáo, bé Em không mặc chiếc đầm hồng như dự định mà chọn bộ áo đơn giản hơn. Hành động nhỏ ấy thể hiện tấm lòng biết quan tâm, đồng cảm và sẻ chia – một vẻ đẹp tâm hồn khiến câu chuyện trở nên thật ấm áp và cảm động.

Nổi bậc trong tác phẩm là nhân vật bé Em – hình ảnh của tấm lòng nhân hậu, trong sáng. Nguyễn Ngọc Tư đã khắc họa nhân vật bé Em bằng giọng kể nhẹ nhàng, gần gũi và tinh tế. Ở tuổi thơ ngây, bé Em cũng như bao đứa trẻ khác, biết thích cái đẹp, thích được khen và thích khoe niềm vui của mình. Niềm háo hức của Em trước chiếc đầm hồng mới là rất thật, rất tự nhiên: “Tết này, mình mà mặc cái áo đó đi chơi, đẹp như tiên cho mà coi”. Nhưng điều làm nên chiều sâu cho nhân vật không phải là niềm vui hồn nhiên ấy, mà là sự thay đổi trong nhận thức và cảm xúc của Em khi biết bạn mình không được may mắn như vậy.

Từ tâm lý háo hức, muốn khoe khoang, bé Em dần trở nên bối rối, áy náy, rồi cuối cùng là biết tự điều chỉnh hành vi để không làm bạn buồn. Việc Em quyết định không mặc chiếc đầm hồng khi đi cùng Bích là một chi tiết nhỏ nhưng có sức gợi lớn. Đó là khoảnh khắc mà đứa trẻ bước thêm một bước trong nhận thức – biết sống vì người khác, biết tôn trọng cảm xúc của bạn. Nguyễn Ngọc Tư không cần lời bình luận, chỉ bằng hành động giản dị ấy, chị đã khắc họa được vẻ đẹp của lòng nhân hậu và tình bạn chân thành.

Bên cạnh nhân vật bé Em, nhân vật Bích cũng được khắc họa đậm nét với tấm lòng hồn nhiên, khiêm nhường. Bích hiện lên là cô bé ngoan, hiền lành, sống trong hoàn cảnh khó khăn nhưng không than trách, không ghen tị với bạn. Khi nghe Em khoe về những bộ đồ mới, Bích chỉ mỉm cười và nói: “Mầy sướng rồi”. Đằng sau câu nói ấy là cả một tấm lòng biết chấp nhận, cảm thông và yêu thương bạn thật lòng. Bích không có áo đẹp, nhưng có một tâm hồn đẹp – một vẻ đẹp của sự nhường nhịn, khiêm tốn và nhân hậu.

Giữa hai cô bé, Nguyễn Ngọc Tư đã dựng nên một tình bạn trong sáng, hồn nhiên mà sâu sắc. Cả hai đều mang trong mình những điều tốt đẹp – một người biết sẻ chia, một người biết trân trọng. Chính sự đồng cảm ấy khiến câu chuyện nhỏ trở thành bức tranh lớn về tình người, về vẻ đẹp đạo đức được nuôi dưỡng từ những điều bình dị nhất.

Góp phần làm nên thành công của truyện ngắn Áo Tết là cách kể chuyện của của tác giả nhẹ nhàng, tự nhiên nhưng vẫn chan chứa cảm xúc, thể hiện rõ khả năng tinh tế trong việc nắm bắt và khắc họa những rung động nhỏ bé, trong trẻo của tâm hồn trẻ thơ. Ngôn ngữ kể chuyện mộc mạc, giản dị mà thấm đẫm hơi thở Nam Bộ, khiến cho nhân vật và câu chuyện trở nên chân thực, gần gũi như chính những con người, cảnh vật quen thuộc nơi miền quê. Cốt truyện tuy đơn giản, kết cấu ngắn gọn, song mỗi chi tiết đều mang giá trị biểu tượng sâu sắc – như hình ảnh chiếc áo đầm hồng tượng trưng cho niềm vui vật chất, hay hành động không mặc áo mới của bé Em trở thành biểu tượng cho tình bạn, cho lòng nhân hậu và sự sẻ chia. Tất cả đã làm nên phong cách trữ tình – hiện thực đặc trưng của Nguyễn Ngọc Tư: viết về những điều bình dị của đời sống mà vẫn chan chứa chất thơ, chất người, để lại dư vị ấm áp và xúc động trong lòng người đọc.

“Áo Tết” không chỉ là một câu chuyện về hai cô bé vùng quê mà còn là bài học nhẹ nhàng về tình bạn, sự cảm thông và lòng nhân ái. Trong cuộc sống hiện đại, khi giá trị vật chất nhiều khi được đề cao, truyện của Nguyễn Ngọc Tư nhắc ta nhớ rằng điều quý giá nhất là sự đồng cảm, là tấm lòng biết sống vì người khác.

Tác phẩm thể hiện rõ bút lực vững vàng và trái tim ấm áp của Nguyễn Ngọc Tư – người luôn nhìn đời bằng ánh mắt yêu thương. Chị không miêu tả những điều lớn lao mà chỉ kể về những mảnh đời nhỏ, nhưng mỗi mảnh đời ấy lại phản chiếu những giá trị nhân văn sâu sắc, khiến người đọc phải suy ngẫm.

Kết bài:

Truyện ngắn Áo Tết của Nguyễn Ngọc Tư là một bức tranh trong trẻo về tình bạn và lòng nhân hậu. Qua câu chuyện giản dị, Nguyễn Ngọc Tư đã gieo vào lòng người đọc niềm tin rằng trong mỗi tâm hồn – dù nhỏ bé hay nghèo khó – luôn tồn tại ánh sáng của tình thương và sự tử tế. Từ đó, ta nhận ra bài học ý nghĩa về lòng yêu thương, sự sẻ chia và cách trân trọng những điều bình dị quanh mình. Trong nhịp sống hiện đại, “Áo Tết” vẫn giữ nguyên sức lay động bởi nó nhắc nhở mỗi người biết sống nhân ái, biết hy sinh vì người khác và biết giữ gìn những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Chính bởi thế, tác phẩm mãi là một bông hoa lặng lẽ mà bền bỉ trong vườn văn Nguyễn Ngọc Tư, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn con người qua bao thế hệ.

Bài văn 2:

Mở bài:

Trong nền văn xuôi Việt Nam đương đại, Nguyễn Ngọc Tư là một giọng văn độc đáo, chân chất, mộc mạc mà sâu sắc. Ngòi bút của chị luôn hướng về những con người bình dị nơi miền sông nước Nam Bộ – những người lao động nghèo mà giàu tình nghĩa, giàu lòng nhân hậu. Truyện ngắn “Áo Tết” là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách ấy, kể một câu chuyện giản dị nhưng thấm thía về tình bạn, lòng sẻ chia và khát vọng được yêu thương trong những ngày Tết đến xuân về.

Thân bài:

“Áo Tết” được viết trong dòng cảm hứng nhân văn quen thuộc của Nguyễn Ngọc Tư – cảm thương cho những phận người nhỏ bé, nghèo khó nhưng luôn chan chứa tình cảm. Câu chuyện xoay quanh hai nhân vật chính là bé Liễu và bé Hường, đôi bạn học trò nghèo ở miền quê Nam Bộ. Tết đến gần, trong khi Hường háo hức khoe chiếc áo mới mẹ may cho, thì Liễu buồn tủi vì nhà nghèo, không có áo Tết. Từ nỗi buồn và lòng thương bạn, Hường đã quyết định làm một việc đầy cảm động – cho Liễu mượn chiếc áo Tết của mình để bạn được vui xuân trọn vẹn. Một hành động nhỏ, nhưng chứa đựng tình bạn trong sáng, lòng sẻ chia và nhân hậu của trẻ thơ.

Nguyễn Ngọc Tư xây dựng nhân vật bằng lối kể nhẹ nhàng, tự nhiên, giàu chất Nam Bộ. Bé Liễu hiện lên như bao đứa trẻ quê khác – ngoan hiền, thật thà, nhưng mang trong lòng nỗi tủi thân của người nghèo. Bé Hường lại là cô bạn giàu tình cảm, biết quan tâm, biết sẻ chia. Giữa hai em là tình bạn hồn nhiên, vô tư mà thắm thiết.

Khi biết bạn buồn vì không có áo Tết, Hường đã nghĩ cách để bạn vui – hành động tưởng nhỏ nhưng rất đáng quý. Nguyễn Ngọc Tư không miêu tả nhiều, chỉ qua những chi tiết rất đời thường: ánh mắt, nụ cười, chiếc áo giản dị… nhưng lại đủ để người đọc cảm nhận được một tấm lòng ấm áp, một tình bạn chân thành và cao đẹp.

Trong truyện, chiếc áo Tết không chỉ là vật dụng, mà còn là biểu tượng của niềm vui, của ước mơ nhỏ bé mà sâu xa. Với người nghèo, áo Tết là niềm hạnh phúc đơn sơ, là dấu hiệu của cái Tết trọn vẹn. Nhưng với Hường và Liễu, chiếc áo ấy còn mang một ý nghĩa khác – sự sẻ chia và tình thương giữa người với người.
Chiếc áo qua tay bạn bè trở thành sợi dây gắn kết tâm hồn, khiến ngày Tết không còn là niềm vui của riêng ai, mà là niềm vui của cả tình người, tình bạn.

Với giọng văn thủ thỉ, nhẹ nhàng, giàu chất trữ tình, Nguyễn Ngọc Tư khiến người đọc như nghe thấy tiếng nói từ lòng quê – hiền hậu, mộc mạc mà thấm sâu. Ngôn ngữ mang đậm sắc thái Nam Bộ, chân thật, gần gũi.

Tác giả không cần những xung đột gay gắt, không cần những tình tiết kịch tính. Cái làm nên sức hút của truyện là cảm xúc chân thành, tinh tế và nhân hậu. Đọc “Áo Tết”, người ta thấy thấp thoáng bóng dáng của tuổi thơ, của quê nghèo, của những giá trị nhân văn vẫn lặng lẽ tồn tại giữa đời thường.

“Áo Tết” là một bản nhạc ấm áp về tình người trong cuộc sống. Qua câu chuyện nhỏ, Nguyễn Ngọc Tư gửi đến người đọc nhiều thông điệp sâu sắc: Niềm vui thật sự của con người không nằm ở vật chất, mà ở tình yêu thương, sự sẻ chia. Dù nghèo khó, con người vẫn có thể sống đẹp, sống nhân hậu. Tình bạn, lòng nhân ái và sự quan tâm giữa người với người là điều làm cho cuộc đời trở nên ý nghĩa hơn.

Từ tấm lòng hồn nhiên của hai cô bé, người đọc nhận ra giá trị đạo đức giản dị mà sâu xa: biết nghĩ cho người khác, biết hạnh phúc vì niềm vui của người khác. Chính điều ấy làm nên vẻ đẹp tâm hồn Việt Nam, đặc biệt trong những ngày Tết đoàn viên.

Kết bài:

“Áo Tết” là một truyện ngắn nhỏ về dung lượng nhưng lớn về cảm xúc và ý nghĩa. Bằng giọng văn trong trẻo, nhân hậu, Nguyễn Ngọc Tư đã khắc họa thành công một câu chuyện cảm động về tình bạn, về sự sẻ chia trong cuộc sống. Tác phẩm khiến ta nhận ra rằng: đôi khi một cử chỉ nhỏ, một tấm lòng biết yêu thương có thể làm ấm cả mùa xuân. “Áo Tết” vì thế không chỉ là câu chuyện về hai đứa trẻ, mà còn là bài ca đẹp về tình người, khơi dậy trong mỗi chúng ta niềm tin, sự trân trọng và khát vọng sống nhân ái giữa cuộc đời.