Hướng dẫn chi tiết:
I. Mở bài:
– Giới thiệu tác phẩm truyện và nêu ý kiến khái quát về tác phẩm:
+ Nguyễn Ngọc Tư là nhà văn của miền đất Nam Bộ. Chính vì vậy mà các tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư được thường mang đậm màu sắc phương Nam, cuốn hút người đọc. Tác giả là cây bút đa tài, sáng tác thành công ở nhiều thể loại như truyện ngắn, tản văn, tiểu thuyết. Văn phong của Nguyễn Ngọc Tư trong sáng, mộc mạc, thể hiện tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, giàu yêu thương….
+ Truyện ngắn “Áo Tết” kể về tình bạn đẹp giữa bé Em và bé Bích. Đó là những đứa trẻ có tâm hồn trong sáng, giàu tình yêu thương. Dù hoàn cảnh gia đình của bé Em sung túc hơn bé Bích nhưng không vì thế mà bé Em có thái độ khinh thường bạn, ngược lại cô bé còn nhỏ nhưng hiểu chuyện, biết cảm thông, chia sẻ và trân trọng bạn. Đọc truyện, chúng ta cảm nhận được tâm hồn trong sáng, tấm lòng nhân hậu của những bạn nhỏ, từ đó biết trân trọng tình bạn.
II. Thân bài:
Luận điểm 1: Truyện ngắn “Áo Tết” của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đã khắc họa chân thực, sinh động tình cảm yêu thương giữa những người bạn tốt, đó là câu chuyện về tình bạn đẹp của bé Em và Bích rất đáng trân trọng, ngưỡng mộ.
– Tình cảm chân thành, trong sáng, ấm áp yêu thương của bé Em đối với bé Bích – một cô bạn nhà nghèo đã hấp dẫn người đọc ngay từ đầu câu chuyện.
– Bé Em được sinh ra trong một gia đình khá giả, có cuộc sống đầy đủ, được mẹ yêu thương, chăm sóc và chuẩn bị tất cả điều kiện về vật chất. Bởi vậy, bé Em luôn được sống trong không khí gia đình hạnh phúc, không phải lo toan, làm việc vất vả như Bích. Còn bé Bích không được may mắn như vậy, gia đình bé khó khăn, em phải sớm chia sẻ công việc gia đình với mẹ. Mặc dù có sự cách biệt về nồng của đội bạn nhỏ tuổi này. Bé Em và bé Bích chơi thân với nhau từ nhỏ, ngôi hoàn cảnh sống thế nhưng điều đó không trở thành bức tường cản tình cảm ấm cùng bàn học từ lớp một đến hết lớp năm, lúc nào cũng tíu tít như đôi chim sẻ, đâu cũng có nhau. Chính điều này đã thắt chặt tình cảm của hai cô bé, chúng biết yêu thương, thấu hiểu tâm tư, tính cách của nhau và vì thế nên có cách ứng xử rất đẹp, rất đáng trân trọng.
Đến ngày tết, bé Em được mẹ mua cho một chiếc váy hồng nơ hoa rất xinh trong số bốn bộ váy mới có được mẹ mua để mặc tết. Cô rất yêu thích và tưởng tượng cảnh minh diện chiếc váy hồng xinh xắn này thì thật là tuyệt vời biết bao. Bởi đó là bộ đồ rất sang trọng, là niềm mơ ước của biết bao đứa trẻ được một lần khoác lên mình chiếc váy xinh đẹp như các nàng công chúa trong các câu chuyện cổ tích. Bản thân bé Em cũng có cảm giác sung sướng khi được mẹ mua cho bộ váy đó: “Con bé Em cười tủm tỉm khi nghĩ tới cái áo đầm màu hồng mà má nó mới mua cho: “- Tết này, mình mà mặc cái áo đó đi chơi, đẹp như tiên cho mà coi”. Và cái cách bé em nghĩ đến cảnh nó diện bộ váy đó vào người trong ngày tết đến thăm cô giáo mới đáng yêu làm sao: “Bây giờ con bé Em tỉnh trong đầu, tới bữa đó chắc nhiều bạn nữa, cho nên nó sẽ mặc cái áo đầm mới thắt nơ, bầu viễn kim tuyến cho tụi bạn lẻ con mắt luôn”. Phải là người am hiểu thế giới tâm hồn trẻ thơ, thấu hiểu được niềm hạnh phúc của các em nhỏ thì nhà văn Nguyễn Ngọc Tư mới khắc họa sinh động, chính xác tâm lí của những đứa trẻ có được bộ đồ đẹp mặc khoe với bạn bè trong những ngày tốt đến vậy,
Niềm vui khi có bộ đồ mới, người đầu tiên bé Em muốn chia sẻ là Bích – cô bạn thân: “Nó nghĩ và nó muốn chia sẻ với con Bích, bạn nó”. Nhưng khi đến nhà Bích, trò chuyện với Bích về chuyện quần áo mới đi chơi tết: “Còn mấy ngày nữa Tết rồi hen, mầy có đồ mới chưa? Vậy mấy được mấy bộ?”, và khi nghe Bích nói: “Có, má tao đưa vải cho cô Ba thợ cắt rồi….- Có một bộ hà” thì: “Bé Em mất hứng hẳn, nó lựng khựng nửa muốn khoe, nửa muốn không”.
– Trong cái cảm giác “mất hứng” ấy của bé Em có cả tình yêu, sự thương cảm, sẻ chia của cô bé đối với hoàn cảnh nghèo túng, thiếu thốn của gia đình Bích. Bởi, hơn ai hết, bé Em hiểu được gia đình Bích nghèo, đông anh em; mẹ làm lụng quanh năm vất vả thì việc sắm sửa cho con cái bộ đồ mới ngày tết đó là cả một điều khó khăn.
– Dù rất thích chiếc váy mẹ tặng và rất muốn được trưng diện với bạn bè trong ngày tết nhưng bé Em lại không dùng đến chỉ vì nghĩ đến Bích – người bạn thân của mình. Đến ngày tết, hai đứa đi thăm cô, bé Em mặc bộ đồ gần giống bé Bích chứ không phải bộ váy lộng lẫy được mẹ mua tặng mặc tết. Trong lòng bé Em không muốn để cho Bích phải tủi thân, nên bé Em: “lại rủ con Bích đi chơi. Hai đứa mặc đồ hơi giống nhau, chỉ khác là con Bích mặc áo trắng bầu sen, con bé Em thì mặc áo thun có in hình mèo bự”. Cả hai tung tăng sánh bước vui vẻ bên nhau, cùng tươi cười đón chào năm mới, cùng nhau đến chúc tết cô giáo; trong lòng bé Em chợt trào dâng cảm xúc; “Lúc đó con bé Em nghĩ thầm, minh mà mặc bộ đầm hồng, thế nào cũng mất vui. Bạn bè phải vậy chở. Đứa mặc áo đẹp, đứa mặc áo xấu coi gì được, vậy sao coi là bạn thân”.
– Cách ứng xử của bé Em thật văn hóa, rất đáng trân trọng. Đọc những chi tiết này, chúng ta có thể cảm nhận được tình yêu thương bạn, tính cách khiêm tốn, sự tinh tế của bé Em. Tuy còn nhỏ nhưng con người bên trong của bé thật sự trưởng thành, biết suy nghĩ đến hoàn cảnh, cảm xúc của người khác. Tình cảm đẹp mà bé Em dành cho bé Bích – một thứ tình cảm trong sáng, vô tư, tôn trọng khiến người đọc rất ngưỡng mộ.
→ Bé Em là một cô bé có tâm hồn trong sáng, trái tim nhân hậu, biết trận trọng tình bạn rất đáng ngợi ca.
Truyện ngắn “Áo Tết” của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư còn khiến người đọc cảm phục trước vẻ đẹp tâm hồn của bé Bích. Đó là một cô bé có tâm hồn trong sáng, giàu tình cảm và hiểu chuyện, biết giúp đỡ mẹ công việc nhà.
Bích còn là một đứa trẻ nhưng sinh ra trong gia đình nghèo: “Con Bích ở trong hẻm, nhà nó nghèo, má nó đi bán bắp nướng ngoài đầu hẻm, con bé Em thích con Bích vì nó hiền”. Bích sớm nhận thức được hoàn cảnh gia đình khốn khó nên thương mẹ, chia sẻ công việc gia đình với mẹ: “Con Bích đang ngồi nướng bắp thế cho má nó đi xách cặn cho heo”.
Do gia đình không có điều kiện, lại có nhiều em nên bé Bích nhường quần áo mới cho các em vì vậy bé chỉ có duy nhất một bộ quần áo mới để mặc tết. Từ nhỏ, bé Bích đã luôn mặc lại quần áo cũ của anh trai, ít khi được mặc một bộ quần áo mới dành cho riêng mình: “Nhà nó nghèo, sao bì được với nhà con bé Em. Hồi nhỏ nó chuyên mặc áo con trai của anh Hai nó để lại”. Bé Em nhìn thấy được điều đó nhưng cũng không thể giúp gì được bạn. Nhưng bản thân Bích cũng không cảm thấy điều đó làm nó buồn, bởi gia đình bé Bích ai cũng vậy: “Áo nó thì chuyền cho mấy đứa em, tới con Út Hết là đồ đã cũ mèm, mỏng tang, kéo nhẹ cũng rách”.
Dù sinh ra trong một gia đình nghèo, thế nhưng cách anh em Bích sống và chia sẻ với nhau thật đáng trân trọng. Điều đặc biệt là, tất cả anh em cô bé đều yêu thương nhau, hiểu chuyện nên: “Được cái mấy chị em nó biết thân, lo học chứ không so đo chuyện cũ mới,…”
Đối với bé Em, Bích dành tình cảm chân thành và rất tôn trọng bạn. Bởi Bích cảm nhận được tình yêu thật lòng, sự quan tâm chu đáo của bé Em đối với mình.
Luận điểm 2: Để làm nổi bật được tình bạn đẹp của bé Em và bé Bích trong câu chuyện “Áo Tết”, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đã sử dụng những hình thức nghệ thuật đặc sắc.
– Cách kể chuyện tự nhiên, sử dụng ngôi kể thứ ba, giọng kể nhẹ nhàng nhưng sâu lắng, ấm áp tình người làm rung động trái tim người đọc.
– Cốt truyện đơn giản, xoay quanh những sự việc bình dị trong cuộc sống đời thường của những người bạn nhỏ nhưng có sức truyền thấm mạnh mẽ về giá trị của tình bạn.
– Tình huống truyện độc đáo, gợi nhiều liên tưởng, nghĩ suy cho người đọc về những đứa trẻ sinh ra trong gia đình nghèo phải chịu nhiều thiệt thòi so với bạn bè.
– Sử dụng ngôn ngữ đối thoại ngắn phù hợp với tính cách nhân vật và giúp người đọc cảm nhận được tâm hồn trong sáng, nhân hậu của những đứa trẻ.
– Đọc truyện, chúng ta bị lôi cuốn bởi cách sử dụng ngôn ngữ địa phương Nam Bộ rất dễ thương của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Điều này cũng làm nên đặc trưng phong cách rất riêng của nhà văn.
– Nhan đề của truyện phù hợp với tâm lý trẻ thơ, gợi nhiều tò mò cho bạn đọc trẻ; góp phần thể hiện chủ đề của truyện: ca ngợi tình bạn đẹp.
→ Nhận xét khái quát: Tình cảm đẹp mà bé Em dành cho bé Bích – một thứ tình cảm trong sách, vô tư, tôn trọng lẫn nhau. Có người từng nói rằng: “ Tình bạn chân chính là viên ngọc quý” và đôi bạn thân bé Em, bé Bích đã có được viên ngọc quý sáng nhất của riêng bản thân mình. Tình bạn giữa bé Em và Bích trong sáng, thấu hiểu và quan tâm cho nhau. Bé Em sợ bạn buồn nên đã lưỡng lự không khoe áo mới, rồi quyết định không mặc áo mới mà mặc áo có hình con mèo bự để giống với Bích. Bích biết bạn thương mình, nghĩ dù bạn có mặc gì thì Bích vẫn quý bạn. Qua hành động và thái độ của hai nhân vật, người đọc cũng có thể thấy được sự tôn trọng dành cho nhau, không so đo thiệt hơn và đó chính là tình bạn chân chính.
III. Kết bài:
– Khẳng định ý nghĩa, giá trị của tác phẩm truyện: Với cách kể chuyện dung dị, chất văn nhẹ nhàng mà thấm đẫm dư vị đời sống thường nhật; cách cho nhân vật trò chuyện tâm tình để bộc lộ được vẻ đẹp tâm hồn của bé Em và bé Bích; nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đã truyền thấm vào trái tim, tâm hồn, suy nghĩ bạn đọc một bức thông điệp giàu giá trị nhân văn về tình bạn đẹp, đáng trân trọng ở mỗi người.
– Câu chuyện “Áo Tết” có dung lượng ngắn nhưng giàu ý nghĩa sâu xa, gợi nhắc ở mỗi chúng ta cách ứng xử đẹp với bạn bè.
Bài văn tham khảo:
Nguyễn Ngọc Tư là một trong những nhà văn tiêu biểu của miền đất Nam Bộ. Các tác phẩm của bà thường đậm đà màu sắc phương Nam, mang đến cho người đọc những trải nghiệm chân thực và sâu sắc về đời sống con người nơi đây. Là cây bút đa tài, sáng tác thành công ở nhiều thể loại như truyện ngắn, tản văn, tiểu thuyết, văn phong của Nguyễn Ngọc Tư trong sáng, mộc mạc nhưng lại thể hiện tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và giàu lòng yêu thương.
Truyện ngắn “Áo Tết” kể về tình bạn đẹp đẽ giữa hai cô bé là Em và Bích – những tâm hồn trong sáng, giàu tình cảm và biết sẻ chia. Dù gia đình bé Em sung túc hơn bé Bích, cô bé không hề có thái độ khinh thường bạn, mà ngược lại luôn cảm thông, chia sẻ và trân trọng tình bạn thân thiết ấy. Đọc truyện, ta cảm nhận được sự ngây thơ, chân thành và tấm lòng nhân hậu của những đứa trẻ, đồng thời hiểu hơn về giá trị của tình bạn đẹp trong cuộc sống.
Truyện ngắn “Áo Tết” của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đã khắc họa chân thực, sinh động tình cảm yêu thương giữa những người bạn tốt – câu chuyện tình bạn đẹp của bé Em và bé Bích khiến người đọc không khỏi trân trọng và ngưỡng mộ. Nhan đề “Áo Tết” vừa đơn giản, dễ hiểu, lại gợi nhiều tò mò với người đọc nhỏ tuổi, đồng thời thể hiện rõ chủ đề ca ngợi tình bạn trong sáng, cao đẹp.
Bé Em sinh ra trong một gia đình khá giả, có cuộc sống đầy đủ vật chất và luôn được mẹ chăm sóc, yêu thương. Cô bé sống trong không khí hạnh phúc, không phải lo nghĩ về công việc hay gánh nặng mưu sinh như bạn Bích. Trong khi đó, bé Bích xuất thân trong gia đình nghèo khó, phải sớm biết sẻ chia công việc với mẹ để cùng gánh vác gia đình. Mặc dù có sự khác biệt lớn về hoàn cảnh, nhưng tình bạn giữa hai cô bé vẫn bền chặt, gắn bó từ những ngày học lớp một đến hết lớp năm, lúc nào cũng ríu rít bên nhau như đôi chim sẻ nhỏ. Tình bạn ấy được xây dựng trên sự thấu hiểu, đồng cảm và yêu thương chân thành, khiến cách ứng xử giữa các em trở nên đẹp đẽ và đáng trân trọng.
Khi Tết đến, bé Em được mẹ mua tặng một chiếc váy hồng thắt nơ thật xinh xắn trong số bốn bộ váy mới dành cho ngày Tết. Bé rất yêu thích chiếc váy ấy và mơ tưởng đến ngày được khoác trên mình bộ đồ sang trọng đó đi chơi, đi thăm cô giáo và “làm lẻ con mắt” bạn bè. Niềm vui ấy được bé Em háo hức muốn chia sẻ với bé Bích, cô bạn thân thiết nhất. Thế nhưng khi nghe Bích nói chỉ có một bộ đồ mới, bé Em chợt mất hứng, lưỡng lự không biết nên khoe hay không. Cảm giác “mất hứng” ấy không đơn thuần là sự ngại ngùng mà còn chứa đựng sự thương cảm và sẻ chia sâu sắc đối với hoàn cảnh khó khăn của bạn.
Dù rất thích chiếc váy đẹp, bé Em lại không mặc nó trong ngày Tết mà chọn bộ đồ giản dị hơn, gần giống với trang phục của bé Bích. Hai cô bé cùng mặc đồ tương tự, vui vẻ sánh bước đi thăm cô giáo, đón chào năm mới. Trong lòng bé Em dâng lên cảm xúc, suy nghĩ: “Bạn bè phải vậy chở. Đứa mặc áo đẹp, đứa mặc áo xấu coi gì được, vậy sao coi là bạn thân”. Hành động và suy nghĩ đó thể hiện sự khiêm tốn, sự tinh tế và trái tim biết suy nghĩ, biết cảm thông của bé Em – một cô bé tuy nhỏ tuổi nhưng có tâm hồn lớn, biết trân trọng tình bạn hơn mọi thứ vật chất bên ngoài.
Bên cạnh đó, hình ảnh bé Bích cũng để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Dù sinh ra trong hoàn cảnh nghèo khó, bé Bích vẫn có tâm hồn trong sáng, giàu lòng yêu thương và rất hiểu chuyện. Bé biết chia sẻ công việc nhà với mẹ, luôn quý trọng những gì mình có. Gia đình bé Bích đông con, quần áo luôn phải chuyền cho nhau mặc đi mặc lại, nhưng bé không hề buồn bã hay mặc cảm. Ngược lại, bé cùng các anh chị em sống chan hòa, biết lo học hành và không so đo về vật chất. Tình cảm mà bé Bích dành cho bé Em cũng rất chân thành, quý trọng dù không thể sánh về vật chất. Bé Bích biết bạn thương mình, nên dù bé Em mặc đồ đẹp hay không thì tình bạn vẫn được giữ nguyên vẹn.
Nguyễn Ngọc Tư đã chọn cách kể chuyện giản dị, giọng văn nhẹ nhàng mà sâu sắc, làm lay động trái tim người đọc. Cốt truyện đơn giản nhưng chân thực, gần gũi với cuộc sống hàng ngày của trẻ thơ, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm. Tình huống truyện độc đáo, khiến người đọc suy ngẫm về sự chênh lệch và sự sẻ chia trong tình bạn. Ngôn ngữ đối thoại ngắn gọn, phù hợp với tâm lý các nhân vật nhỏ tuổi, giúp bộc lộ tính cách và tình cảm một cách tự nhiên. Đặc biệt, ngôn ngữ mang màu sắc địa phương Nam Bộ làm tăng thêm sự chân thực, gần gũi và đặc trưng phong cách văn học của tác giả.
Tình cảm đẹp mà bé Em dành cho bé Bích – một thứ tình cảm trong sách, vô tư, tôn trọng lẫn nhau. Có người từng nói rằng: “ Tình bạn chân chính là viên ngọc quý” và đôi bạn thân bé Em, bé Bích đã có được viên ngọc quý sáng nhất của riêng bản thân mình. Tình bạn giữa bé Em và Bích trong sáng, thấu hiểu và quan tâm cho nhau. Bé Em sợ bạn buồn nên đã lưỡng lự không khoe áo mới, rồi quyết định không mặc áo mới mà mặc áo có hình con mèo bự để giống với Bích. Bích biết bạn thương mình, nghĩ dù bạn có mặc gì thì Bích vẫn quý bạn. Qua hành động và thái độ của hai nhân vật, người đọc cũng có thể thấy được sự tôn trọng dành cho nhau, không so đo thiệt hơn và đó chính là tình bạn chân chính.
Với cách kể chuyện dung dị, chất văn trong sáng mà đằm thắm, cùng cách cho nhân vật trò chuyện, bộc lộ vẻ đẹp tâm hồn, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đã truyền tải thành công thông điệp nhân văn sâu sắc về tình bạn đẹp, đáng quý trong cuộc sống. Dù câu chuyện “Áo Tết” có dung lượng ngắn, nhưng giá trị và ý nghĩa của nó rất sâu xa, nhắc nhở mỗi chúng ta cách ứng xử đẹp đẽ, biết sẻ chia và trân trọng tình bạn thân thiết trong đời.
