Để nhận diện một kẻ ngu dốt, hãy xem người đó tàn nhẫn đến mức nào.
Khi đối diện với những người khác biệt – khác về ngoại hình, ngôn ngữ, cách sống, cách yêu hay niềm tin – phản ứng đầu tiên của nhiều người thường là sợ hãi, phán xét, hoặc cả hai. Đó là bản năng sinh tồn đã ăn sâu trong con người từ thời xa xưa.
Loài người tồn tại được là nhờ cảnh giác với những điều xa lạ. Nhưng để thành một người tử tế, chúng ta phải vượt qua bản năng đó, buộc bản thân phải suy nghĩ theo một hướng khác.
Khả năng thấu cảm và lòng trắc ẩn là biểu hiện của trí tuệ phát triển – nơi con người không để bản năng chi phối, mà để ý thức và đạo đức dẫn đường. Chúng đòi hỏi con người phải có đủ nhận thức để bước qua những nỗi sợ hãi nguyên thủy nhất. Sự tàn nhẫn thường được sử dụng như một công cụ sắc bén để giành quyền lực hoặc ngược lại. Lòng tốt và sự thấu cản lại bị coi là điểm yếu. Nhiều kẻ quyền lực chỉ xem những người yếu thế như bậc thang để họ leo lên vị trí cao hơn.
Nếu ai đó sống trên đời bằng sự tàn nhẫn, họ đã trượt ngay bài kiểm tra đầu tiên của một xã hội văn minh. Họ không đủ khả năng để thay đổi tư duy vượt qua những nỗi sợ bản năng của chính mình. và vì thế, họ cũng không thể nào có được sự sáng tạo và trí tưởng tượng mà những người tử tế luôn có sẵn.
Người tử tế nhất chính là người thông minh nhất. Bởi họ hiểu rằng sự thấu cảm và lòng trắc ẩn không khiến ta yếu đuối, mà chính là minh chứng cho một trí tuệ đủ sâu để vượt lên bản năng, đủ sáng để hiểu rằng: con người không lớn lên bằng sức mạnh, mà bằng tình thương.
