I. YÊU CẦU CHUNG– Độ dài: khoảng 200 chữ (không quá ngắn hoặc quá dài). – Hình thức: Viết một đoạn văn hoàn chỉnh, có thể theo kiểu diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp,… – Nội dung: Bàn luận về một tư tưởng, đạo lí, hoặc giá trị nhân văn, nghệ thuật rút ra từ đoạn trích hoặc tác phẩm được đề cập. – Yêu cầu: Lập luận rõ ràng, dẫn chứng phù hợp, ngôn ngữ mạch lạc, thể hiện được suy nghĩ cá nhân. |
II. CẤU TRÚC CHI TIẾT MỘT ĐOẠN VĂN 200 CHỮ NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN1. Câu mở đoạn (1–2 câu): – Mục đích: Giới thiệu khái quát về tác phẩm hoặc đoạn trích và nêu rõ vấn đề nghị luận. – Cách viết:
Ví dụ: Truyện ngắn Chiếc lược ngà là tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nguyễn Quang Sáng viết trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Tác phẩm đã thể hiện một cách xúc động tình cảm cha con sâu sắc giữa hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt. 2. Phân tích và đánh giá nội dung, nghệ thuật (4-5 câu): – Phân tích nội dung: + Tóm tắt diễn biến chính hoặc tình huống tiêu biểu. + Làm nổi bật tính cách, hành động tiêu biểu của nhân vật (khoảng 1–2 điểm nổi bật). + Đánh giá giá trị nội dung: tư tưởng nhân đạo, tình cảm gia đình, thông điệp giáo dục, giá trị truyền thống… – Đánh giá nghệ thuật: + Đánh giá tác dụng của thể loại (truyện ngắn). + Nhận xét về tình huống truyện độc đáo, gây xúc động. + Lối kể chuyện hấp dẫn (ngôi kể, giọng điệu giàu cảm xúc, điểm nhìn phù hợp). + Ngôn ngữ sinh động, mang màu sắc địa phương, lời thoại giàu biểu cảm. Ví dụ cách viết: Qua tình huống éo le, đầy nghịch lý khi bé Thu không nhận cha và sau đó bộc lộ tình cảm mãnh liệt, tác phẩm đã khắc họa chân thực tình cha con thiêng liêng. Nhân vật ông Sáu hiện lên là người cha yêu thương con sâu sắc, trong khi bé Thu có cá tính mạnh mẽ nhưng cũng rất tình cảm. Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, giọng văn mộc mạc, chân thành, phù hợp với nội dung. Chiếc lược ngà trở thành biểu tượng cảm động cho tình phụ tử giữa chiến tranh. 3. Nhận xét về tình cảm, tư tưởng của tác giả (2–3 câu): – Mục đích: Làm rõ tâm hồn, tư tưởng và thông điệp nhân văn mà tác giả gửi gắm. – Gợi ý triển khai: + Chỉ ra cách tác giả bày tỏ cảm xúc, quan niệm sống, cái nhìn về con người thông qua nhân vật, tình huống, chi tiết tiêu biểu. + Thể hiện thái độ của nhà văn: yêu thương, cảm thông, trân trọng những giá trị đẹp trong con người. + Nhấn mạnh giá trị nhân đạo sâu sắc, góp phần làm nên chiều sâu tư tưởng cho tác phẩm. Ví dụ: Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện rõ niềm trân trọng với tình cảm gia đình, đặc biệt là tình phụ tử thiêng liêng. Qua đó, ông cho thấy một tấm lòng nhân ái, hướng con người đến giá trị đạo đức truyền thống giữa bối cảnh chiến tranh. 4. Bình luận, liên hệ và mở rộng (3–5 câu): – Mục đích: Gắn kết vấn đề nghị luận với bản thân và thực tiễn cuộc sống hiện nay. – Gợi ý triển khai: + Liên hệ với thực tế xã hội hoặc cuộc sống cá nhân:
+ Rút ra bài học ý nghĩa về đạo đức, cách sống, lòng biết ơn, sự yêu thương, sẻ chia,… + Có thể đặt ra suy nghĩ mở rộng (phản biện nhẹ) để tăng chiều sâu diễn đạt. Ví dụ: Trong xã hội hiện đại, khi nhịp sống ngày càng vội vã, câu chuyện về tình cha con trong Chiếc lược ngà nhắc nhở chúng ta cần biết trân trọng những tình cảm thiêng liêng nhất. Mỗi người cần học cách yêu thương, quan tâm đến gia đình nhiều hơn. Với học sinh, bài học về sự hiếu thảo, biết ơn và sống có tình cảm là điều đặc biệt quan trọng để hoàn thiện nhân cách. 5. Câu kết đoạn (1 câu): – Mục đích: Khẳng định lại giá trị nổi bật của đoạn trích/tác phẩm và ấn tượng cá nhân. – Cách viết: + Nhấn mạnh giá trị nội dung hoặc nghệ thuật tiêu biểu. + Có thể nêu cảm nghĩ, thông điệp cá nhân nhận được. Ví dụ: Tác phẩm Chiếc lược ngà không chỉ cảm động bởi tình cha con sâu sắc mà còn là lời nhắn gửi đầy nhân văn về giá trị tình cảm gia đình trong cuộc sống. * LƯU Ý TỔNG THỂ ĐOẠN VĂN 200 CHỮ – Cấu trúc đoạn văn nên mạch lạc, phân bố ý đều, tránh dàn trải hoặc dồn hết vào cuối. Mỗi ý lớn nên được diễn đạt bằng 1-2 câu ngắn gọn, có tính liên kết chặt chẽ. |
III. MẪU ĐOẠN VĂN 200 CHỮ MINH HỌAĐề bài: Viết đoạn văn khoảng 200 chữ nêu cảm nhận về tình cha con trong đoạn trích “Chiếc lược ngà” (Nguyễn Quang Sáng). Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” là tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. Tác phẩm, tình cảm cha con sâu nặng đã được khắc họa một cách cảm động và đầy ám ảnh. Giữa hoàn cảnh chiến tranh loạn lạc, ông Sáu và bé Thu dù chỉ có vài ngày bên nhau nhưng đã để lại trong lòng người đọc một tình cảm lắng sâu, thiêng liêng. Ban đầu, bé Thu từ chối cha vì chưa hiểu hoàn cảnh khiến cha thay đổi, nhưng khi hiểu ra thì cũng là lúc hai cha con phải chia xa. Chính trong khoảng thời gian ngắn ngủi ấy, người cha đã dồn tất cả tình yêu thương vào việc làm chiếc lược ngà – món quà kỷ niệm, là biểu tượng cho tình cha con khắc cốt ghi tâm. Hành động nâng niu, trân trọng chiếc lược của ông Sáu thể hiện rõ sự hy sinh và tình thương vô bờ. Không chỉ sâu sắc ở nội dung, tác phẩm còn thành công ở nghệ thuật biểu hiện. Cốt truyện đơn giản nhưng gây cấn, hấp dẫn. Tình huống éo le, đầy nghịch lý. Nhận vật bé Thu được khắc họa chân thực, sinh động với tính cách hồn nhiên của trẻ thơ. Lối kể chuyện chân thật, giàu cảm xúc. Ngôn ngữ rất gần gũi, mang đậm màu sắc địa phương. Nhờ vào tình huống truyện đặc sắc, nghệ thuật xây dựng nhân vật tinh tế, giọng văn cảm động và ngôn ngữ giản dị mà giàu biểu cảm, Nguyễn Quang Sáng đã tạo nên một truyện ngắn sâu sắc và lay động lòng người, góp phần làm nên giá trị nhân văn lớn lao của Chiếc lược ngà. Qua tác phẩm, Nguyễn Quang Sáng không chỉ ngợi ca tình cảm gia đình, mà còn tố cáo chiến tranh phi nghĩa đã chia lìa biết bao con người. Ngày nay, khi chiến tranh đã lùi xa, chúng ta càng phải biết trân trọng tình cảm gia đình, sống yêu thương và sẻ chia. “Chiếc lược ngà” là một bản tình ca xúc động về tình phụ tử giữa bom đạn chiến tranh. |
IV. MỘT SỐ LƯU Ý QUAN TRỌNG– Không lan man, sa đà kể chuyện lại tác phẩm. – Không chép thuộc lòng sách giáo khoa hoặc văn mẫu. – Tập trung bày tỏ cảm nhận, phân tích có chọn lọc. – Giữ chính tả, ngữ pháp chuẩn mực. |
| »»» Xem thêm: |
