I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
Rồi ngày mai con xuống núi
Ngỡ ngàng
Đất rộng, trời thấp
Bước đầu tiên
Con vấp gót chân mình.
Rồi ngày mai con xuống núi
Gặp phố phường ngã bảy, ngã mười
Gặp lòng người đỏ, vàng, đen, trắng
Mỗi lần vấp, một bước đi
Sẽ sực nhớ người thầy trên núi.
Bố mẹ cho con cán rìu, lưỡi hái
Vung một sải quang ba ngọn đồi
Nhưng chưa đủ mo cơm, tay nải
Trên đường xa về phía chân trời.
Người thầy ngồi lặng lẽ sương khuya
Áo cổ lông không ngăn được rét rừng như chích
Chăm giáo án như vun từng đốm than tí tách
Thắp lửa hồng ấm mãi tim con.
Ngọn lửa ấy là mo cơm khi đói
Là chiếc gậy con vịn đường mưa
Là ngón tay gõ vào chốt cửa
Phía sau kia rộng mở nụ cười.
Ngày mai con xuống núi
Cùng tay nải hành trang đầu tiên
Đi như suối chảy về với biển
Chớ quên mạch đá cội nguồn.
(Trích Rồi ngày mai con đi, Lò Cao Nhum, NXB Hội Nhà văn, 2009, tr.48-49)
* Chú thích:
– Nhà thơ Lò Cao Nhum (1955 – 2023), quê ở Hòa Bình, người dân tộc Thái, là Hội viên Hội Nhà văn năm 2001, đạt được nhiều giải thưởng văn học
Thực hiện yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định thể thơ trong văn bản.
Câu 2. Chỉ ra những điều mà ngày mai con xuống núi, con sẽ gặp.
Câu 3. Nêu hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ ẩn dụ trong đoạn thơ sau:
“Người thầy ngồi lặng lẽ sương khuya
Áo cổ lông không ngăn được rét rừng như chích
Chăm giáo án như vun từng đốm than tí tách
Thắp lửa hồng ấm mãi tim con”.
Câu 4. Trình bày suy nghĩ của em về lời dặn dò của người cha dành cho con trong đoạn thơ sau:
“Ngày mai con xuống núi
Cùng tay nải hành trang đầu tiên
Đi như suối chảy về với biển
Chớ quên mạch đá cội nguồn”.
Câu 5. Qua bài thơ, em rút ra được bài học gì cho bản thân? (Trả lời khoảng 5 – 7 dòng).
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm) Hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của em sau khi đọc bài thơ “Rồi ngày mai con đi” của Lò Cao Nhum ở phần ĐỌC HIỂU.
Câu 2. (4,0 điểm) Peter Marshall (nhà thuyết giáo, mục sư người Mỹ ) từng phát biểu: “Thước đo của cuộc đời không phải thời gian, mà là cống hiến”. Câu nói ấy đã gợi mở một chân lý sâu sắc: giá trị cuộc sống không nằm ở độ dài của năm tháng, mà ở những điều ta để lại cho đời.
Hãy viết một bài văn nghị luận bày tỏ quan điểm của mình về quan điểm trên, đồng thời đề xuất những hành động cụ thể để thế hệ trẻ hôm nay có thể cống hiến và khẳng định giá trị bản thân trong cuộc sống hiện đại.
