I. Đọc hiểu văn bản văn học và viết đoạn văn nghị luận văn học (5,0 điểm)
VÀI BA TRĂNG KHUYẾT
Không cần nhìn em thêm lần nữa thì cũng nhận ra em bị thiểu năng trí tuệ. Người mang dị tật này thường có dáng dấp, gương mặt với mắt này mũi này… giống hệt nhau. Tròn lẳn, bầu bĩnh, phúng phính nhưng làm người ta nhói đau khi va ánh mắt vào. Em nuôi bệnh ở giường bốn mươi tám, tôi ra vào với má ở giường năm mươi hai. Những buổi sáng khi mười mấy con người ở phòng này nhao nháo rối bời với việc tắm giặt, chải chuốt, ăn uống, thì em bò ra chùi rửa, quét dọn khoảng hành lang, mấy cái phòng vệ sinh nhớp nháp. Chúng tôi không nhúng tay vào vì biết đó là phần việc của mấy chị lao công bệnh viện, chút nữa họ sẽ làm, họ nhận lương để làm những chuyện này.
Nhưng cô bé, với trí khôn khiếm khuyết của mình, não em thiếu mất vùng mang tên đùn đẩy, chờ đợi. Em làm vì thấy nơi này bẩn thỉu quá. Người khôn không vậy, họ thà chịu khó nín thở, bịt mũi, nhón dép lên những cái vũng chèm nhẹp… để chờ đợi. Ngay cả dì em, người đang sưng húp vì mang quả thận hư khá nặng, chị cũng cằn nhằn con nhỏ đi làm chuyện tào lao, ai kêu?
Phải em làm vì ai đó sai bảo thì em đã không đẹp đến vậy, không làm tôi mắc cỡ, tần ngần những khi nhìn em quét lau loẹt xoẹt, thấy mình giảm chiều cao chắc còn cỡ một thước hai, nhưng tôi là con người toàn vẹn, hiểu biết, đọc nhiều sách, nên tôi vẫn ngồi trơ trơ vảnh móng tay. Bù lại, tôi hay rủ em ra ngoài dúi cho khi hộp sữa tươi, khi cái bánh bông lan… Mừng rỡ nhận quà nhưng em dáo dác ngó vào trong, “dì chửi chết…”. Người phụ nữ đó không biết vì bệnh tật làm cho bứt rứt đau đớn hay do nỗi bực dọc gì mà rầy la em suốt ngày. Nhưng suốt ngày em chỉ toe miệng ra cười, lăng xăng đấm bóp, đi mua cơm, giặt giũ quần áo… Có lần tôi nói giỡn, “em với dì giống hệt nhau, y như hai mẹ con vậy…”. Em hạ giọng thầm thì, vẻ như sắp trao cho tôi một bí mật lớn lao, “mẹ em đó, em giả bộ kêu dì Chín để mẹ khỏi mắc cỡ, tại đẻ ra em khùng khùng…”. Xế trưa, tôi bỗng nhìn thấy một mảnh trăng đầu mùa, khuyết còng, mỏng tang gần như trong suốt treo diệu vợi giữa trời, ngó nao lòng lắm, không thể nói ra lời. Không biết vì đẹp hay vì buồn.
Như món canh tạo hóa nấu lạt, cô bé chỉ thiếu một chút thôi là lành lặn kiếp người. Bất chấp điều đó, em vẫn đẹp theo kiểu của mình. Đẹp vì hao khuyết. Đẹp mà không biết.
[….]
(Trích “Vài ba trăng khuyết” – Tản văn “Yêu người ngóng núi” của Nguyễn Ngọc Tư, trang 156 -157, NXB Trẻ)
Câu 1 (3,0 điểm):
a. (0,5 điểm). Trong văn bản, theo lời kể của tác giả, “em” – cô bé có điểm gì khác thường?
b. (0,75 điểm). Nêu tác dụng của phép tu từ liệt kê trong câu văn: “Những buổi sáng khi mười mấy con người ở phòng này nhao nháo rối bời với việc tắm giặt, chải chuốt, ăn uống, thì em bò ra chùi rửa, quét dọn khoảng hành lang, mấy cái phòng vệ sinh nhớp nháp”.
c (0,75 điểm).
Có lần tôi nói giỡn, “em với dì giống hệt nhau, y như hai mẹ con vậy…”. Em hạ giọng thầm thì, vẻ như sắp trao cho tôi một bí mật lớn lao, “mẹ em đó, em giả bộ kêu dì Chín để mẹ khỏi mắc cỡ, tại đẻ ra em khùng khùng…”
Chi tiết đối thoại giữa cô bé và nhân vật “tôi” đã hé lộ điều gì về tình cảm của cô bé dành cho mẹ mình?
d. (1,0 điểm). Nêu thông điệp tâm đắc nhất em rút ra sau khi đọc văn bản?
Câu 2 (2,0 điểm).
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nội dung chủ đề của văn bản “Vài ba trăng khuyết” (Nguyễn Ngọc Tư)
II. Đọc hiểu văn bản nghị luận và viết bài văn nghị luận xã hội (5,0 điểm)
[… ]
(1) Tình yêu thương vô cùng đơn giản và rất gần gũi với tất cả mọi người. Nó xây dựng nên mối quan hệ thân thiện giữa người với người, làm cho cuộc sống trở nên ấm áp, vui vẻ và hạnh phúc hơn. Người có nhân cách đẹp là người luôn biết yêu thương mọi người và luôn hướng đến chân – thiện – mỹ. Món quà của sự yêu thương không nhất thiết phải là vật chất, mà chỉ đơn giản là lời động viên, là cái nhìn đầy thiện cảm, một lời cảm ơn chân thành… Bao nhiêu đó cũng đủ làm ấm lòng người nhận, thể hiện được sự đồng cảm, sẻ chia, gắn bó và thấu hiểu lẫn nhau. Tình yêu thương làm cho mỗi người hoàn thiện hơn về mặt nhân cách, đạo đức, cũng nhờ đó mà xoa dịu được những nỗi đau trong tâm hồn. Cho dù bạn là ai, ở bất kỳ nơi đâu, làm bất kỳ việc gì, khi nhắc đến tình yêu thương bạn cũng đều cảm thấy hạnh phúc. Tình thương chính là sợi dây gắn kết tình cảm của các thành viên trong gia đình, mọi người trong cộng đồng, tạo nên một xã hội nhân văn, đầy ắp tình người. Không chỉ như vậy, nhờ có lòng yêu thương mà mọi người có thể cùng nhau đoàn kết lại, tạo nên sức mạnh cùng vượt qua khó khăn, thử thách, xóa bỏ mọi khoảng cách. Nếu biết sống vì người khác, lòng yêu thương sẽ là động lực giúp chúng ta hoàn thành tốt công việc với hiệu quả cao hơn. Yêu thương tiếp thêm cho chúng ta sức mạnh để cuộc sống càng thêm ý nghĩa, định hướng cho chúng ta có một đời sống tinh thần lành mạnh. Tâm hồn mỗi người nhờ thế được bồi đắp trở nên trong sáng hơn, niềm tin vào con người và cuộc sống vì thế mà sẽ được củng cố thêm.
(2) Yêu thương và được yêu thương, đó là điều mà mọi người luôn luôn mong muốn. Chính yêu thương đã giúp chúng ta có được niềm tin, nhận ra được lẽ sống, nhìn ra cái đẹp, thấy được những điều tích cực xung quanh mình. Vì vậy hãy luôn cố gắng trở thành một con người hướng thiện, một người luôn biết yêu thương và trân quý cuộc sống này. Hãy để cho thế giới này luôn được tỏa sáng bằng tình yêu thương và hãy nuôi dưỡng nó bằng cách làm nhiều việc tốt, yêu thương mọi người, sẵn lòng giúp đỡ người khác bằng khả năng có thể.
(Hãy đối xử với nhau bằng sự yêu thương, Minh Uyên, baoninhthuan.com.vn, 14/02/2020)
Câu 1 (1,0 điểm).
Hãy phân tích tác dụng của lí lẽ và bằng chứng đối với luận điểm trong trong đoạn văn (1).
Câu 2 (2,0 điểm).
Trong thời đại công nghệ số, nhiều bạn trẻ cho rằng học tập tốt, đạt thành tích cao là con đường duy nhất dẫn đến thành công, từ đó dần coi nhẹ giá trị của tình yêu thương, sự chia sẻ trong cuộc sống.
Em có đồng tình với quan điểm ấy không?
Hãy viết một bài văn nghị luận xã hội để trình bày suy nghĩ của em về vai trò của tình yêu thương và sự chia sẻ trong hành trình trưởng thành và thành công của con người.
