PHẦN I. Đọc hiểu văn bản văn học và viết đoạn văn nghị luận văn học (5,0 điểm)
MÓN QUÀ SINH NHẬT
Nhân kỉ niệm ngày sinh năm nay của tôi, bạn bè đến chơi vui vẻ quá. (…).Vui thì vui thật, xong tôi vẫn bồn chồn không yên. Không hiểu sao cái Trinh, đứa bạn thân nhất của tôi, giờ này vẫn chưa đến. Chẳng lẽ nó lại quên ngày vui của tôi? Không, con bé vốn chu đáo lắm kia mà! Bạn bè đã bắt đầu ra về lác đác, tôi cũng bồn chồn. Tôi không trách Trinh nữa mà bắt đầu lo. Hay là… Trinh đã gặp tai nạn gì giữa đường chăng?
Tôi đang đăm chiêu nghĩ ngợi, chợt cái Thanh reo lên:
– Kia rồi! Chị Trinh kia rồi!
Tôi quay phắt ra cửa, nhìn thấy Trinh đang tươi cười đi vào sân. Tôi chạy ào ra, xô đổ cả ghế. Thấy Trinh bình thường, tự nhiên tôi thấy tủi thân và giận Trinh. Tôi trách:
– Sao bây giờ mới đến? Tưởng quên người ta rồi? Ghét!
Trinh cười lỏn lẻn, đầu hơi nghiêng nghiêng trông thật hiền lành. Nhìn nét cười ấy không thể nào mà giận cho được. Tôi phát vào lưng Trinh một cái rõ đau, rồi hỏi:
– Xe đâu không dắt vào, lại để ngoài cổng hả?
Trinh vẫn cười không ra tiếng, lắc lắc đầu hất lọn tóc nặng ra sau, nói nhỏ như có lỗi:
– Xe sáng nay anh Toàn đi sớm.
– Thế đi bộ xuống đây à?
Trinh không trả lời, chỉ mỉm cười gật đầu.
Tôi giận mình quá, thế mà cứ trách Trinh mãi. Đi bộ thảo nào bây giờ mới đến. Nhà Trinh mãi trên Quảng Bá, xuống đây cũng phải đến năm, sáu cây số, chứ có gần gì.
Tôi kéo Trinh vào ngồi giữa bạn bè. Trinh mở chiếc lẫy mây nhỏ, thận trọng lấy ra mấy bông hồng vàng. Tất cả đều sửng sốt reo lên. Cái Thanh vội cầm chiếc cốc đi múc nước. Mấy bạn khác cũng xúm lại trầm trồ nhìn ngắm. Trinh lại khẽ nâng lên một cành ổi. Còn nguyên cả lá và lúc lỉu đến năm, sáu quả tròn to, láng bóng. Lại những tiếng xuýt xoa bàn tán. Trinh cười quay sang tôi:
– Trang còn nhớ chùm ổi này không? Không à? Quả của cây ổi găng góc ao đấy thôi!
Tôi “à” lên một tiếng, mi mắt bỗng nong nóng và sống mũi cay xộc. Tôi nhớ ra rồi. Lâu lắm, từ mấy tháng trước, lúc ổi đang ra hoa, tôi có lên nhà Trinh chơi. Trinh dẫn tôi vào vườn, đến góc bờ ao, Trinh nói nhỏ, vẻ bí mật:
– Trang! Trang! Lại đây tớ cho xem cái này, hay lắm!
Trinh lom khom, luồn qua những cành ổi la đà gần sát mặt đất, rẽ lối cho tôi luồn theo. Đến góc ao, Trinh vít một cành ổi xa nhất, thích thú chỉ cho tôi xem một chùm hoa trắng muốt. Trinh thì thào:
– Cậu xem có thích không? Cả chùm mọc sát nhau nhé! Cây ổi này là giống ổi găng ngon nhất vườn đấy. Quả to, cùi dày, ăn giòn và thơm chẳng kém gì lê. Tớ phát hiện ra chùm hoa này, tuyệt không? Một, hai, ba,… sáu, bảy, tám… phải hơn chục hoa là ít. Mà lại nở chụm vào một đầu cành mới thích chứ!
Thấy tôi chăm chú nhìn cành hoa ổi, Trinh nói tiếp:
– Tớ đang có một “âm mưu” này, Trang ạ. Rất thú vị nhé!
Tôi gặng hỏi mãi, Trinh cũng không chịu nói. Trinh bảo chưa muốn nói bây giờ vì muốn dành cho tôi một sự bất ngờ. Và bây giờ thì chùm ổi đã chín vàng trên hai bàn tay tôi. Nâng chùm ổi trên tay, giọng tôi run run:
– Cái “âm mưu” Trinh nói dạo ấy là chuyện này đây phải không?
Trinh vẫn lặng lẽ mỉm cười, chỉ gật đầu không nói.
Cảm ơn Trinh quá. Món quà sinh nhật Trinh mang đến cho mình mới quý giá làm sao! Nó không phải là món quà mua vội vàng trên vỉa hè, trong cửa hiệu, chỉ cốt bỏ tiền ra mua là được, mà nó là cả một tấm lòng trân trọng của Trinh. Trinh đã ấp ủ, nâng niu, hằng nghĩ đến suốt bao ngày nay. Trinh đã săn sóc chùm ổi ấy, để mắt đến nó, từ khi nó chỉ mới là những chiếc nụ nhỏ xíu, rồi nở hoa, rồi kết quả. Trinh đã mong ngày, mong đêm, tìm mọi cách giữ chùm quả ấy lại nguyên vẹn để hôm nay có được chùm quả vàng tươi thơm mát này…
(Trích “Món quà sinh nhật”, Trần Hoài Dương, tập “Những ngôi sao trong mưa” – tập truyện ngắn, Nxb Long An, 1988)
Câu 1 (3,0 điểm):
a (0,5 điểm). Trinh đã tặng món quà gì trong ngày sinh nhật nhân vật “tôi”?
b (0,5 điểm). Xác định và nêu chức năng của thành phần biệt lập có trong câu sau: – Thế đi bộ xuống đây à?
c (1,0 điểm). Vì sao nhân vật “tôi” lại xem chùm ổi Trinh tặng là món quà “quý giá” ?
d (1,0 điểm). Thông điệp chính mà tác giả muốn truyền tải trong văn bản này là gì? Trình bày từ 5 – 7 dòng.
Câu 2 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) cảm nhận vẻ đẹp tình bạn được thể hiện trong băn bản “MÓN QUÀ SINH NHẬT” (Trần Hoài Dương)
Phần II. Đọc hiểu văn bản nghị luận và viết bài văn nghị luận (5,0 điểm)
Lời khen như tia nắng mặt trời, nó cần thiết cho muôn loài, trong đó có con người, phát triển. Vậy mà hầu hết chúng ta luôn sẵn sàng sử dụng những làn gió lạnh như cắt để phê phán và thường ngần ngại khi tặng người thân của mình những tia nắng ấm áp từ những lời khen tặng. Ngẫm nghĩ kĩ, chúng ta sẽ thấy có những lời khen đã làm thay đổi hẳn cuộc đời của một ai đó.
Cách đây nhiều năm, có một cậu bé mười tuổi làm việc trong một xưởng máy ở Naples. Cậu khao khát trở thành một ca sĩ nhưng ông thầy dạy hát đầu tiên của cậu đã dội một gáo nước lạnh vào niềm khao khát này. Ông nói: “Cậu không bao giờ có thể hát được đâu. Cậu chẳng có chất giọng gì hết. Giọng hát của cậu nghe cử như là tiếng ếch ộp hay ễnh ương kêu”. Thế nhưng, may mắn thay cho cậu bé khi trong đời cậu còn có một người mẹ. Người mẹ thương yêu của cậu tuy chỉ là một người đàn bà nhà quê nghèo khó nhưng luôn cổ động, khích lệ cậu. Bà luôn âu yếm bảo rằng bà tin cậu có thể hát được và hát hay|Người mẹ ấy sẵn sàng đi chân đất để tiết kiệm tiền cho cậu đi học nhạc Sự khích lệ của người mẹ không được học hành cao nhưng tràn đầy lòng hi sinh, tình thương và niềm tin tưởng vào con đã làm thay đổi cuộc đời cậu bé. Cậu tên là Enrico Caruso. Sau này, cậu trở thành ca sĩ hát nhạc kịch vĩ đại và nổi tiếng nhất của thời đại.
(Trích từ Khuyến khích người khác, Đắc nhân tâm, Dale Carnegie, NXB Tổng hợp TP.HCM, 2009, tr.290)
Câu 1 (1,0 điểm).
Enrico Caruso trở thành ca sĩ nổi tiếng nhờ vào những điều gì ở mẹ của cậu? (0.5 điểm)
Câu 2 (4,0 điểm).
Từ câu chuyện về ca sĩ Enrico Caruso – người đã trở thành nghệ sĩ vĩ đại nhờ sự động viên, khích lệ và hi sinh thầm lặng của người mẹ – hãy viết một bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về vai trò của lời động viên và niềm tin trong cuộc sống.
Từ đó, đề xuất những hành động cụ thể mà mỗi người, đặc biệt là học sinh, cần thực hiện để góp phần giúp bản thân và người khác vượt qua khó khăn, thử thách, vươn tới ước mơ.
