Đề số 100: Đọc hiểu “Bài thơ quê hương” (Nguyễn Bính); Nghị luận xã hội “Lòng yêu nước”; Nghị luận văn học “Tình yêu quê hương, đất nước”

Cho đoạn thơ sau:

BÀI THƠ QUÊ HƯƠNG

[…]

Quê hương tôi có Trường Sơn một dải,
Có Hồng Hà lại có Cửu Long Giang
Có Hà Nội có hồ Tây, hồ Kiếm.
Chợ Đồng Xuân bày đủ mặt hàng.

Quê hương tôi có sầu riêng, măng cụt
Lòng bưởi đào, lòng gấc đỏ như son.
Có gạo tám xoan thổi nồi đồng điếu,
Cam xã Đoài ai bóc cũng thơm ngon.

Cánh đồng nào cũng chôn vàng giấu bạc,
Bờ biển nào cũng chói ngọc ngời châu.
Có thanh quế ngửi qua là khỏi bệnh,
Có cây lim đóng cả một thân tầu.

Quê hương tôi có những người con gái
“Một ngày hai bữa cơm đèn…”
Cách sông cái cũng bắc cầu dải yếm,
Cho chàng sang đính ước chuyện nhân duyên.

Trong bụng mẹ đã từng mê tiếng hát;
Nên quê tôi ai cũng biết làm thơ.
Những trẻ nhỏ nằm nôi hay đặt võng,
Sớm hay chiều, đều mượn cánh cò đưa.

Khi có giặc những tre làng khắp nước,
Đều xả thân làm ngọn mác, mũi chông,
Những trai gái thôn Đông, xóm Bắc
Thoắt vươn vai thành những anh hùng.

[…]

(Trích Hoàng Xuân, Nguyễn Bính – thơ và đời, NXB Văn học, 2003)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định thể thơ của đoạn thơ trên. Căn cứ vào dấu hiệu nào em xác định được như vậy?

Câu 2 (0,5 điểm): Nhân vật trữ tình trong đoạn thơ trên là ai?

Câu 3 (1,0 điểm): Xác định và nêu tác dụng một biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ sau:

“Quê hương tôi có sầu riêng, măng cụt
Lòng bưởi đào, lòng gấc đỏ như son.
Có gạo tám xoan thổi nồi đồng điếu,
Cam xã Đoài ai bóc cũng thơm ngon”.

Câu 4 (1,0 điểm):  Qua khổ thơ cuối, em cảm nhận như thế nào về vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất của con người quê hương?

Câu 5 (1,0 điểm): Đoạn thơ đã khơi gợi trong em tình cảm, suy nghĩ gì về quê hương, đất nước?

PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Em hãy viết một đoạn văn ghi lại cảm xúc của em về hình ảnh quê hương đoạn thơ sau:

“Cánh đồng nào cũng chôn vàng, giấu bạc,
Bờ biển nào cũng ngời chói ngọc châu.
Có thanh quế ngửi qua là khỏi bệnh,
Có cây lim đóng cả một thân tàu”.

Câu 7 (4,0 điểm). Từ đoạn thơ trên, hãy viết một bài văn nghị luận xã hội (khoảng 600 chữ) với chủ đề: “Lòng yêu nước và trách nhiệm giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa – truyền thống của dân tộc trong thời đại ngày nay”.

»»» Xem văn bản: Bài thơ quê hương (Nguyễn Bính)