Phân tích đặc sắc nghệ thuật tự sự trong văn bản Tuổi thơ tôi (Nguyễn Nhật Ánh)
- Mở bài:
Nguyễn Nhật Ánh là nhà văn viết rất thành công về tuổi thơ với giọng văn trong trẻo, hồn nhiên mà thấm đẫm cảm xúc. Truyện ngắn Tuổi thơ tôi tiêu biểu cho phong cách ấy, đặc biệt nổi bật ở nghệ thuật tự sự tinh tế, giàu sức gợi, để lại dư âm sâu lắng trong lòng người đọc.
- Mở bài:
Trước hết, thành công của tác phẩm thể hiện ở ngôi kể thứ nhất – xưng “tôi”. Cách kể này tạo cảm giác chân thực, gần gũi, giúp câu chuyện như một dòng hồi ức tự nhiên của người trưởng thành khi ngoái nhìn về tuổi thơ. Nhân vật “tôi” vừa là người trong cuộc, vừa là người chứng kiến, cho phép tác giả kể lại sự việc bằng cái nhìn cảm thông, chiêm nghiệm, làm cho câu chuyện không chỉ là kỉ niệm cá nhân mà còn gợi nhớ tuổi thơ chung của nhiều người.
Bên cạnh đó, tình huống truyện được xây dựng đơn giản nhưng giàu ý nghĩa. Câu chuyện xoay quanh con dế lửa – một trò chơi quen thuộc của trẻ nhỏ – và sự việc con dế bị chết do sơ suất của thầy giáo. Chính tình huống ấy đã làm bộc lộ rõ tính cách nhân vật, từ sự thực dụng của Lợi, sự hiếu thắng của đám bạn đến tấm lòng nhân hậu, biết ân hận của thầy Phu. Qua một sự việc nhỏ, tác giả khéo léo gợi lên những cảm xúc lớn lao về tình bạn, tình thầy trò và sự mất mát trong tuổi thơ.
Nguyễn Nhật Ánh đã rất thành công trong việc khắc họa nhân vật sinh động, tự nhiên. Nhân vật Lợi hiện lên vừa đáng ghét vừa đáng thương: ban đầu là cậu bé “thu vén cá nhân”, sau đó lại hiện ra trong nỗi đau mất mát khi con dế lửa qua đời. Thầy Phu không được miêu tả nhiều nhưng để lại ấn tượng sâu sắc qua cử chỉ ân hận, lời xin lỗi chân thành và hành động đặt vòng hoa lên mộ chú dế. Những chi tiết nhỏ nhưng giàu sức biểu cảm đã làm cho nhân vật trở nên gần gũi, chân thực.
Ngoài ra, ngôn ngữ kể chuyện mang đậm chất trẻ thơ cũng là một điểm nổi bật. Cách dùng từ mộc mạc, hóm hỉnh, những hình ảnh quen thuộc như hộp diêm, viên bi, con dế lửa… tái hiện sinh động không gian làng quê và thế giới tuổi thơ hồn nhiên. Giọng văn vừa nhẹ nhàng, dí dỏm, vừa lắng đọng, giàu chất trữ tình khiến câu chuyện trở nên sâu sắc mà không nặng nề.
- Mở bài:
Tóm lại, bằng ngôi kể phù hợp, tình huống truyện giàu ý nghĩa, cách xây dựng nhân vật tinh tế và giọng văn trong trẻo, Nguyễn Nhật Ánh đã tạo nên thành công cho nghệ thuật tự sự trong Tuổi thơ tôi. Tác phẩm không chỉ kể lại một kỉ niệm tuổi thơ mà còn đánh thức trong lòng người đọc những cảm xúc đẹp đẽ, nhân văn về tình người và những năm tháng đã qua.
